Spoor­tril­lingen, adders onder het bestem­mingsplan

Indiener: Eline Lauret


De gemeenteraad van Nijmegen, in vergadering bijeen op 26 juni 2019,

Constaterende dat:

• Volgens bestemmingsplan Dijkzone Hof van Holland diverse woningen en woningcomplexen zullen worden gebouwd binnen 300 meter van het spoor;
• Dit spoor een aftakking van de Betuwelijn is en er dus goederenvervoer op dit spoor plaatsvindt;
• Trillingen- en geluidsoverlast langs het spoor vooral veroorzaakt worden door het toenemende goederenvervoer, met steeds zwaarder en langer wordende goederentreinen, die steeds harder en frequenter rijden[1];
• Uit onderzoek van RIVM[2] blijkt dat:
  • Trillings- en geluidsoverlast van goederenvervoer leidt tot ernstige hinder en slaapverstoring;
  • Bijna 270 duizend Nederlanders die binnen 300 meter afstand van het spoor wonen ernstige hinder ondervinden van de trillingen die treinen veroorzaken;
  • Mensen die binnen 300 meter van het spoor wonen meer medicijnen gebruiken voor hart, bloedvaten en hogere bloeddruk, alsmede meer slaap- en kalmeringsmiddelen;
• De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zelfs spreekt van een ‘volksgezondheidsprobleem’;
• ProRail gemeenten en projectontwikkelaars aan het spoor waarschuwt voor trillingen en aandringt op maatregelen om trillingen te verminderen, zeker bij hoogbouw;
• Er in heel Nederland reeds 31 actie- en bewonersgroepen langs het spoor zijn;
• Er ook in Nijmegen mensen zijn die overlast ervaren door geluid en trillingen afkomstig van het spoor;
• Trillingen door goederenvervoer veel materiële schade opleveren: scheuren en verzakkingen in nabijgelegen huizen en, zoals het er naar uitziet, zelfs bij huizen die 300 meter van het spoor vandaan liggen[3];
• Bestaande wetgeving onvoldoende beschermt tegen (de gevolgen van) geluidsoverlast en trillingen, en het mede daardoor ontbreekt aan fatsoenlijke afspraken over en financiering voor schadeafhandeling;
• Het schadeprotocol van ProRail onvoldoende is: zij betalen niets als schade is ontstaan buiten een 30 meterzone of als schade groter is dan € 70.000 (er is al een huis op 30 meter afstand van het spoor dat volledig moet worden afgebroken door spoortrillingen);
• Wethouders van diverse ‘spoorgemeenten’ daarom een proefproces gaan starten tegen ProRail;
• De wet geen rekening houdt met piekgeluid van langsrazende goederentreinen in de nacht, waardoor huidige rekenmethodes geen recht doen aan de praktijk;
• Er in dit plangebied geen onderzoek is gedaan naar:
  - de grondlagen in relatie tot de trillingenproblematiek;
  - het piekgeluid van langsrazende goederentreinen in de nacht;
• DGMR haar adviezen baseert op de SBR-trillingsrichtlijn B (alleen stations en rangeerterreinen vallen officieel onder deze richtlijn, doorgaand spoor niet en van de drempels in deze richtlijn is niet duidelijk en niet wetenschappelijk aangetoond of ze ook van toepassing zijn op de perceptie en beleving van trillingen in de woonomgeving[4]) en op de Maatregelcatalogus Spoortrillingen van ProRail (die nog onvoldoende is uitgewerkt: sommige maatregelen zijn nog niet uitontwikkeld en werken op de ene locatie wel en op andere locaties niet);
• De Minister nog dit jaar met nieuw landelijk beleid komt voor trillingenhinder door het spoor[5] en het RIVM met een nieuwe rekenmethodiek voor spoortrillingen,

Overwegende dat:

• Stimuleren van vervoer van goederen spoor als duurzaam alternatief belangrijk is voor economie en klimaat;
• Spoortrillingen en -geluid en de mate van hinder worden veroorzaakt door een samenspel van veel, diverse factoren (het rijdend materieel (snelheid, gewicht, lengte, remsysteem, kwaliteit van de wielen, onderhoudstoestand, belading en frequentie van langsrijden, etc.); onderbouw (grondlagen, dijklichaam, fundatie, etc.); bovenbouw (kwaliteit rails, bevestigingsmethode van rails op dwarsliggers, soort en type dwarsliggers, ballastbed, stijfheid, onderhoudstoestand, etc.); bodemtype/ grondlagen onder respectievelijk constructie/ vloermateriaal van de woningen,
• Trillingsreducerende en geluidsreducerende maatregelen tot minder overlast leiden;

Is van mening dat:

• Mensen dienen te worden gevrijwaard van (toekomstige) schade aan gezondheid en aan huizen of andere gebouwen,

Verzoekt het College:

1. Aanvullende onderzoeken te doen naar:
   • de grondlagen in relatie tot de trillingenproblematiek;
   • het piekgeluid van langsrazende goederentreinen in de nacht;
   • de overlast die inwoners van Nijmegen in een straal van 300 meter rond het spoor ervaren;
2. De resultaten van deze onderzoeken en het aankomende landelijke beleid te betrekken bij het formuleren van voldoende maatregelen om de gezondheid en huizen van Nijmeegse inwoners duurzaam te beschermen;
3. Een grotere afstand tot het spoor aan te houden (principe beter voorkomen dan genezen) of anders voldoende trillings- en geluidsreducerende maatregelen te nemen, zodanig dat er nu en in de toekomst geen schade aan gezondheid en huizen door geluid en spoortrillingen kan ontstaan;
4. Duidelijkheid te geven over hoe evt. toch optredende schade die mede door spoortrillingen ontstaat buiten de 30-meterzone en/of hoger dan € 70.000 zal worden vergoed;
5. Voorliggend bestemmingsplan aan te houden, deze op grond van bovenstaande onderzoeksresultaten en het nieuwe landelijke beleid waar nodig aan te passen, en daarna opnieuw aan de Raad voor te leggen,

En gaat over tot de orde van de dag.

[1] https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/de-drukte-op-het-spoor-kan-anders-veiliger-en-beter~b6616a98/

[2] https://www.rivm.nl/wonen-langs-spoor

[3] https://demonitor.kro-ncrv.nl/artikelen/trillingen-door-toenemend-treinverkeer-je-kan-niet-zeggen-de-bewoners-hebben-pech

[4] https://www.rivm.nl/sites/default/files/2018-11/150%202017%20DMG%20Factsheet%20Trillingen%20van%20het%20Spoor%20beveiligd.pdf

[5] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2018/04/23/trillingshinder-spoor