Amendement - Geen verbranding van fossiel gas op ENGIE-terrein

Kies voor duurzame energie!

Moties
Amendement - Geen verbranding van fossiel gas op ENGIE-terrein

31 januari 2024

Agendapunt: 7.3 Raadsvoorstel Gewijzigde vaststelling Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens -7 (Waal Energie) (128/2023)

Indieners:
Eline Lauret (Partij voor de Dieren)
Hans van Hooft (SP)

De gemeenteraad van Nijmegen, in vergadering bijeen op 31 januari 2024,

Constaterende dat:

Nijmegen ernaar streeft om in 2045 klimaatneutraal te zijn;
Nederland de doelstelling heeft in 2030 55% minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990;
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 het aandeel hernieuwbare energie in de totale elektriciteitsproductie van de EU 70% is;
Het terrein van ENGIE is aangewezen voor grootschalige energieopwekking en de raad de noodzaak daarvan begrijpt;
ENGIE daar een hybride centrale wil gaan bouwen waar tot 2045 fossiel gas in kan worden verstookt;
Hynetwork Services (Gasunie) volgens het Nationaal Waterstof Programma het landelijke waterstofnetwerk tussen de vijf grote industrieclusters in 2030 volledig gereed wil hebben;
Dat netwerk door/langs Nijmegen loopt^{^[1]}, zodat Nijmegen gemakkelijk daarop kan worden aangesloten;
Een hybride gascentrale, zoals gepland door ENGIE, minstens 7 jaar kost om te bouwen en dus pas op zijn vroegst na 2030 klaar zal zijn^{^[2]};
ENGIE en het college de raad en omwonenden altijd hebben voorgehouden, dat bij de bouw van een nieuwe energiecentrale dit duurzame grootschalige energieopwekking zou zijn;
Het verbranden van fossiel gas geen duurzame energieopwekking is en zorgt voor een nog slechtere luchtkwaliteit in Nijmegen-West en Weurt;
De (wetenschappelijke en maatschappelijke) zorgen over klimaatverandering en biodiversiteitsverlies snel toenemen;
Op 2 november 2022 een meerderheid van de Raad zich heeft uitgesproken tegen de mogelijke bouw van een CO_2-producerende centrale op het ENGIE-terrein, zoals bijvoorbeeld een centrale gestookt op fossiel gas;
Goedkeuring van dit bestemmingsplan een ongewenste, niet duurzame CO₂-producerende gascentrale tot gevolg heeft;
Afkeuring van het bestemmingsplan gewenste duurzame, niet CO₂-producerende en niet-milieuvervuilende activiteiten zal frustreren;
Het volgens het college nog onzeker is of er daadwerkelijk grote opwekcapaciteit op deze locatie nodig is voor de energietransitie^{^[3]},

Overwegende dat:

De gemeenteraad van Nijmegen eerder de klimaat- en biodiversiteitscrisis heeft uitgeroepen en daarmee dus beide crisissen heeft erkend;
Het belangrijk is zo snel mogelijk gebruik te maken van écht schone energie in de warmteproductie;
De mogelijkheid fossiel gas te verbranden aansluiting op het waterstofnetwerk kan vertragen: als andere bedrijven alleen op waterstof kunnen functioneren zullen die eerder worden aangesloten;
ENGIE en het Rijk gestimuleerd worden sneller meer duurzame keuzes te maken, als ze geen fossiel gas mogen verbranden;
Het toestaan van het verbranden van fossiel gas tot veel maatschappelijk verweer zal leiden met vertragende rechtszaken tot gevolg, dit in tegenstelling tot de bouw van een groene waterstofcentrale;
Het niet uit te leggen is aan inwoners dat zij ‘van het gas af moeten’ en dat de nieuwe gascentrale fossiel gas zal gaan verbranden;
Door de Crisis- en herstelwet (Chw) Nijmegen mag experimenteren met een zogenaamde ‘verbrede reikwijdte’ van bestemmingsplannen, waardoor die het karakter krijgen van een omgevingsplan en de raad ruimtelijke ordening en milieubelangen mag meewegen;
Ook volgens de Elektriciteitswet 1998 de raad nog steeds iets te zeggen heeft over de (inhoud van de) lokale energiestructuur voor zover het milieubeleid en ruimtelijke ordening betreft[4] en bevoegd is -in het kader van die lokale energiestructuur- regels te stellen voor andere belangen, zoals ruimtelijke ordening en milieubeleid[5];
Een groene waterstofcentrale met vooraf goede uitfiltering van stikstof (N₂) en achteraf afvang van stikstofoxiden (NO_x) in een goede ruimtelijke ordening past, maar een fossiele centrale niet;
De raad eerder om redenen van milieu/duurzaamheid biomassa heeft uitgesloten als brandstof en dat dit dan dus ook kan met fossiel gas en andere fossiele/niet duurzame brandstoffen,

Besluit:

Beslispunt 2 van het Raadsvoorstel:
“Het bestemmingsplan met verbrede reikwijdte “Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens – 7 (Waal Energie)” gewijzigd vast te stellen, overeenkomstig de geometrisch bepaalde planobjecten als vervat in het bestand NL.IMRO.0268.BP10007-VG01 met bijbehorende bestanden;”

Te wijzigen in:
“Het bestemmingsplan met verbrede reikwijdte “Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens – 7 (Waal Energie)” gewijzigd vast te stellen, overeenkomstig de geometrisch bepaalde planobjecten als vervat in het bestand NL.IMRO.0268.BP10007-VG01 met bijbehorende bestanden, met dien verstande dat:
1. Alle activiteiten gericht op het verbranden van fossiel gas en andere fossiele brandstoffen niet worden toegestaan in de nieuw te bouwen gascentrale.
2. Het verbranden van (groene) waterstof en hernieuwbaar groen gas dat op duurzame wijze is opgewekt wel wordt toegestaan, mits vooraf stikstof (N₂) eruit wordt gefilterd om het ontstaan van stikstofoxiden (NO_x)te voorkomen en/of een deNO_x-installatie wordt ingezet om ontstane stikstofoxiden af te vangen.
3. Er wordt ingezet op de grootst mogelijke snelheid bij aansluiting op het te ontwikkelen waterstofnetwerk.
4. In ‘Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens – 7 (Waal Energie) vastgesteld 6 Toelichting’ de volgende zinnen/passages worden verwijderd:
  
  Op pagina 8:
  - “Dit betekent dat de energiecentrale als hybride centrale zal worden gebouwd.”
  - “Dat betekent dat dat het moment is dat er geen, of in eerste instantie minder, fossiele brandstof nodig is. In de periode daarvóór is het gebruik van aardgas voor de energiecentrale niet te vermijden. Zouden we dat niet doen, dan stagneert ook de energietransitie die de maatschappij nu inzet. Woningen en bedrijven kunnen niet van het gas af. En elektrische auto's kunnen op minder plekken, of langzamer opladen. Dit zal naar verwachting de omschakeling naar elektrische auto's vertragen. Ook dat heeft een grote impact op ons leefmilieu. Bij elektrische auto's is het neveneffect ook dat ze stiller zijn, en daarmee ook bijdragen aan een prettiger leefmilieu.
  
  Op pagina 10, 6^e regel:
  - “, eerst op aardgas, later”
  
  Op pagina 30:
  - “Het gas in dit netwerk zal van 100% aardgas nu in de toekomst worden bijgemengd met biogas, syngas en/of waterstof. Met het uiteindelijke doel om volledig CO2 vrij te worden. De beoogde energiecentrale zal vanaf de bouw direct geschikt zijn om alle gassen of mengsels daarvan te kunnen verstoken. De energiecentrale zal op moment van bouwen worden gebaseerd op de best beschikbare techniek om daarmee als de meest efficiënte energiecentrale te kunnen worden aangeduid.”
  
  Op pagina 39, 6^e regel:
  - “aardgas,”
  
  Op pagina 39, 2^e alinea, 2^e regel:
  - “hybride”
  
  Op pagina 53, alinea onder kopje ‘Energieneutraal’, 3^e regel:
  - “zoveel mogelijk”
  
  Op pagina 95, onder kopje ‘Artikel 7 Bedrijventerrein’ achter punt 1, 10^e regel:
  - “zoals bijvoorbeeld” en dit te vervangen door “zijnde”
  
  Op pagina 96:
  - “Wanneer voor deze centrale gebruik wordt gemaakt van fossiel aardgas, moet er aan tenminste één van de vermelde voorwaarden worden voldaan:
  1. er is vanuit de Rijksoverheid bepaald dat er een landelijke noodzaak bestaat om een op fossiel aardgas gestookte centrale te bouwen;
  2. fossiel aardgas wordt tijdelijk ingezet als transitiebrandstof, om daarna over te gaan naar een duurzame brandstof;
  3. fossiel aardgas wordt ingezet voor de levering van warmte aan het gemeentelijke en/of provinciale warmtenet;
  4. fossiel aardgas wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit en/of warmte ten behoeve van lokaal gebruik.
    
    In lid 3 zijn afwijkingsbevoegdheden opgenomen (bestemmingsplanactiviteiten), onder meer om tot maximaal 10% van deze maximale oppervlakte af te wijken en voor een aardgasgestookte centrale, indien niet aan één van de vier hiervoor genoemde voorwaarden kan worden voldaan.”
5. In Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens - 7 (Waal Energie)_vastgesteld_6_Regels de tekst in artikel 7.1 Activiteiten, lid a:
  "(grootschalige) elektriciteitsopwekking, waaronder in elk geval elektriciteitsopwekking door zon, verbranden van waterstof of aquathermie, waarbij geldt dat een energiecentrale uitsluitend is toegestaan ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijventerrein - energiecentrale";
  
  Wordt gewijzigd in:
  “(grootschalige) elektriciteitsopwekking, te weten elektriciteitsopwekking door zon, verbranden van waterstof of hernieuwbaar groen gas dat op duurzame wijze is geproduceerd/ontstaan, of aquathermie, waarbij geldt dat een energiecentrale uitsluitend is toegestaan ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijventerrein - energiecentrale";
6. In Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens - 7 (Waal Energie)_vastgesteld_6_Regels de tekst in artikel 7.4 Voorwaarden gebruik, lid a:
  ”als het gebruik als bedoeld in artikel 7.1 onder a, zijnde (grootschalige) elektriciteitsopwekking, een energiecentrale betreft waarin gebruik wordt gemaakt van fossiel aardgas, moet de emissie hiervan uiterlijk op 1 januari 2045 CO₂-vrij zijn, alsmede moet er aan tenminste één van de onderstaande criteria worden voldaan:
  1. er is vanuit de Rijksoverheid bepaald dat er een landelijke noodzaak bestaat om een op fossiel aardgas gestookte centrale te bouwen;
  2. fossiel aardgas wordt tijdelijk ingezet als transitiebrandstof, om daarna over te gaan naar een duurzame brandstof;
  3. fossiel aardgas wordt ingezet voor de levering van warmte aan het gemeentelijke en/of provinciale warmtenet;
  4. fossiel aardgas wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit en/of warmte ten behoeve van lokaal gebruik;”
  
  Wordt gewijzigd in:
  ”als het gebruik als bedoeld in artikel 7.1 onder a, zijnde (grootschalige) elektriciteitsopwekking, op last van het Rijk en tegen de wens van de raad in, toch een energiecentrale betreft waarin gebruik wordt gemaakt van fossiel aardgas, moet de emissie hiervan uiterlijk op 1 januari 2030 CO₂-vrij zijn, alsmede moet aan tenminste alle onderstaande criteria worden voldaan:
  1. er is vanuit de Rijksoverheid bepaald dat er een landelijke noodzaak bestaat om een op fossiel aardgas gestookte centrale te bouwen;
  2. fossiel aardgas wordt tijdelijk ingezet als transitiebrandstof, om daarna over te gaan naar een duurzame brandstof;
  3. fossiel aardgas wordt ingezet voor de levering van warmte aan het gemeentelijke en/of provinciale warmtenet;
  4. fossiel aardgas wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit en/of warmte ten behoeve van lokaal gebruik;”
7. In Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens - 7 (Waal Energie)_vastgesteld_6_Regels de tekst in artikel 7.5 Specifieke gebruiksregels, lid a:
  “het gebruik van biomassa ten behoeve van energieopwekking door verbranding ter plaatse”
  
  Wordt gewijzigd in:
  “het gebruik van biomassa, fossiele brandstoffen en niet duurzaam geproduceerd gas ten behoeve van energieopwekking door verbranding ter plaatse”
8. In Chw-bestemmingsplan Nijmegen Kanaalhavens - 7 (Waal Energie)_vastgesteld_6_Regels de tekst in artikel 7.6 Afwijken voorwaarden gebruik, lid c wordt verwijderd:
  “het toestaan van de inzet van fossiel aardgas waarbij niet wordt voldaan aan de criteria van artikel 7.4, sub a, mits daar op grond van maatschappelijke noodzaak aanleiding voor is;”
  
  en lid d wordt hernummerd naar lid c.