Liever een stijve hark dan een blad­blazer in het park

De gemeenteraad van Nijmegen in openbare vergadering bijeen op 8 juli 2020,

Constaterende dat:

Het ook in 2020 weer een keer herfst zal worden^[1], en veel planten en bomen hun blad zullen verliezen. Daarmee dient zich ook weer een notoire bron van overlast aan in onze openbare ruimte: de bladblazer. Of, zoals bioloog Dirk Draulans het treffend beschreef: ‘Het meest idiote instrument dat de mens ooit heeft uitgevonden’ ^[2].

Bladblazers met verbrandingsmotoren enorm veel geluidsoverlast opleveren voor mens en dier. Ze zorgen in de directe omgeving voor een luchtverontreiniging, die vele malen groter is dan die van een grote benzineauto, door o.a. onvolledig verbrande koolwaterstoffen^{[3] [4] [5]}, en de ontwikkeling van een stof-golf van fijnstof door opgeblazen vuil dat minuten in de atmosfeer aanwezig blijft voordat het neerslaat in de omgeving en ook daarmee overlast veroorzaakt^[6]. Daarmee vormen ze een directe aanval op de gezondheid van mens en dier.

De arbeidsinspectie sinds 2010 voor werknemers in Nederland toeziet op het gebruik van alkylaatbenzine bij handgedragen machines^{[7] [8]}. Dit is een hele goede ontwikkeling voor deze groep gebruikers. Bij het gebruik van tweetaktmotoren wordt hiermee de uitstoot van aromaten sterk verminderd, waaronder voor de zeer zorgwerkkende stoffen benzeen en tolueen met resp. factoren 20 en 4. De uitstoot van roet wordt hiermee ook zeer sterk gereduceerd. De uitstoot van o.a. diverse onvolledig verbrande koolwaterstoffen, fijnstof, koolstofmonoxide en stikstofoxiden blijft echter vrijwel onverminderd zorgelijk^[9].

De overlast zich niet beperkt tot lawaai en luchtkwaliteit. Insecten, geleedpotigen, amfibieën, slakken en kleine zoogdieren als egels hebben rustend blad in de stad ook nodig als schuilplek, voor voedsel, en om te overwinteren. Vogels zijn vervolgens voor hun voedsel weer afhankelijk van veel kleine dieren die tussen gevallen blad overwinteren. Overdreven kuisheid verstoort natuurlijke ecosystemen. Overheden van buurlanden zinspelen daarom al op een verbod^{[10] [11] [12]}.

Overwegende dat:

We als gemeente op korte termijn maatregelen kunnen nemen door mechanische apparatuur te vervangen door harken en bezems waar mogelijk, en door elektrische, minder luidruchtige, apparatuur waar onvermijdelijk.

Ook de inwoners van onze stad hier hun verantwoordelijkheden in mogen nemen, maar er momenteel geen middelen zijn om het privégebruik aan banden te leggen. Daarbij zou het ook onsympathiek zijn hen plots met een verbod te overvallen. De mogelijkheid tot het invoeren van een verbod kan in de toekomst wel ontstaan, en daarom is het in het kader van zorgvuldig bestuur gewenst om de Nijmegenaren te informeren over onze wens: we willen het gebruik van bladblazers, zeker die met verbrandingsmotoren, ontmoedigen.

Hoofdaannemer voor het integraal beheer van ons groen, Dar NV, laat weten al ver te zijn met het vervangen van bladblazers door stillere en schonere elektrische exemplaren. Verschilende omgevingen vragen om verschillende oplossingen, en experimenten met alternatieven voor bladblazers, zowel traditioneel als high-tech, kunnen zorgen voor een verbeterde balans tussen lasten en baten.

Gemeentelijke bladkorven geen schuilplaats bieden aan dieren die niet willen worden opgeslurpt door de ophaalwagens. Vanwege de tijdelijke aard van bladkorven bieden zij ook geen plek waar eventuele compostering kan plaatsvinden rond de bron om natuurlijke kringlopen te sluiten.

Ons beheer van de openbare ruimte voor een belangrijk deel gebaseerd is op een esthetische culturele norm. Het hoeft in de meeste gevallen niet tegen het steriele aan bladvrij te zijn, en we kunnen onze culturele norm opnieuw definiëren nu we constateren dat ze vloekt met nieuwe inzichten, en efficiëntie in de weg staat.

Verzoekt het college:

Blad in de openbare ruimte te laten liggen of langduriger te verzamelen op plekken in de openbare ruimte, tenzij grote maatschappelijke overlast dit verhindert.

Waar het voor de veiligheid of ter voorkoming van schade nodig is om blad te ruimen, te kiezen voor een nieuw ideaal: niet een haast steriel schoongeblazen openbare ruimte, maar een inspanning die aansluit bij wat nodig is om wezenlijke overlast tegen te gaan.

Bij herinrichting van de openbare ruimte extra plekken in te richten waar blad kan worden verzameld, waar dieren tussen het blad kunnen overwinteren en waar voedingsstoffen hun weg terug in het ecosysteem vinden.

De uitvoerder (Dar) op te roepen het gebruik van bladblazers te minimaliseren en alleen nog elektrische bladblazers te gebruiken. Nodig Dar uit om nieuwe manieren voor beheer te (blijven) verkennen voor optimalisatie in verschillende omgevingen. Het optimum is een optelsom van de belangen van ecologie, overlastminimalisatie voor de omgeving, efficiëntie in de uitvoering en uiteraard de gezondheid van het uitvoerend personeel.

De gevraagde aanpassingen in de openbare ruimte en aan materieel door te voeren met een snelheid die mogelijk is binnen de huidige budgetten. Nieuwe middelen, die ontstaan als (waarschijnlijk) gevolg van minder inzet bij het bladvrij maken van de openbare ruimte, kunnen dit proces versnellen en worden aangewend voor verdere vergroening van de stad en het versterken van de biodiversiteit.

Woningbouwcorporaties, onderwijsinstellingen en andere grote Nijmeegse organisaties op te roepen zich bij hun groenbeheer aan te sluiten bij deze wensen omwille van natuur en gezondheid.

Het gebruik van ander gereedschap^[13] met vervuilende verbrandingsmotoren om dezelfde redenen te ontmoedigen.

En spreekt uit dat...

… het onze wens is om al het gebruik van gereedschap met vervuilende verbrandingsmotoren binnen de gemeente Nijmegen uit te faseren.

Michelle van Doorn, Partij voor de Dieren Nijmegen

Joep Bos-Coenraad, GroenLinks Nijmegen

[1] Hoewel 2020 zich vooralsnog van conventies weinig aan lijkt te trekken

[2] Duitsland doet bladblazers in de ban. “De meest idiote uitvinding ooit”

[3] VOC Emissions from Gas Powered Leaf Blowers in the Chicago Metropolitan Region https://www.ideals.illinois.edu/handle/2142/3586

[4] How bad for the environment are gas-powered leaf blowers?

https://www.washingtonpost.com/national/health-science/how-bad-for-the-environment-are-gas-poweredleaf-blowers/2013/09/16/8eed7b9a-18bb-11e3-a628-7e6dde8f889d_story.html

[5] Emissions Test: Car vs. Truck vs. Leaf Blower https://www.edmunds.com/car-reviews/features/emissions-test-car-vs-truck-vs-leaf-blower.html

[6] Using a low-cost monitor to assess the impact of leaf blowers on particle pollution during street cleaning, Air Quality, Atmosphere & Health 13, 15-23 (2020) https://doi.org/10.1007/s11869-019-00768-8

[7] Alkylaatbenzine: omdat het moet, door E. van Gelderen van GVG Oliehandel voor Boom in business https://www.boom-in-business.nl/upload/artikelen/bib111alkylaatbenzine.pdf

[8] Artikel 4.17. Voorkomen van blootstelling; vervangen, https://wetten.overheid.nl/BWBR0008498/2020-0701#Hoofdstuk4_Afdeling2_Paragraaf3_Artikel4.17

[9] Reducing the exhaust emissions of unregulated pollutants from small gasoline engines with alkylate fuel and low-ash lube oil, Env. Research 170, 203-214 (2019) https://doi.org/10.1016/j.envres.2018.12.021

[10] Regierung fordert Verzicht auf umstrittene Laubbläser (De overheid eist dat controversiële bladblazers worden afgeschaft)

https://www.augsburger-allgemeine.de/politik/Regierung-fordert-Verzicht-auf-umstrittene-Laubblaeserid55965201.html

[11] Duits ministerie over bladblazers: ze zijn te vies, en dodelijk voor insecten https://nos.nl/artikel/2310449-duits-ministerie-over-bladblazers-ze-zijn-te-vies-en-dodelijk-voorinsecten.html

[12] Gemeenten krijgen verbod op bladblazers en bosmaaiers: vervuilender dan 1.700 km autorijden https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20191003_04643374

[13] Grasmaaiers, kettingzagen, etc.