Eline Lauret over Raads­voorstel Gewij­zigde vast­stelling bestem­mingsplan en beeld­kwa­li­teitsplan Nijmegen Vossenpels Noord (113/2021)

Dit bestemmingsplan gaat over de inrichting van onze leefomgeving en net als alle partijen in deze raad vinden wij dat mensen recht hebben op een dak boven hun hoofd. Dus het is goed dat er woningen bij komen. Maar dit bestemmingsplan gaat niet alleen over wonen voor de mens. Met bestemmingsplannen kunnen ook soorten en gebieden worden beschermd. En laat in dit gebied nou een bijzondere vogel wonen.

Wij kennen allemaal de grutto, een prachtige weidevogel. De meesten weten ook dat het slecht gaat met de grutto. Veel minder mensen weten dat het met de patrijs, ook een schitterende weidevogel, veel slechter gaat dan met de grutto. En deze vogel woont in de Waalsprong. De patrijs is een van de meest bedreigde vogels in Nederland. Het aantal broedparen in Nederland wordt momenteel geschat op nog slechts zo’n 4000, terwijl de grutto geschat wordt op nog zo’n 30.000. Sinds de jaren zeventig is de populatie patrijzen met 95% afgenomen. En met een gemiddelde afname van ongeveer 17% per jaar is de soort “in een vrije val geraakt”, aldus Sovon.

In rap tempo zorgen wij er nu voor dat de patrijs in de Waalsprong uitsterft. En hoe komt dat? In onze bestemmingsplannen zijn geen voorzieningen opgenomen voor de patrijs. Dit inheemse hoen vliegt niet weg naar een andere locatie. Nee, de patrijs is honkvast en houdt van zijn leefomgeving die wij achteloos omver bulldozeren. Vernietigen we de leefomgeving van de patrijs, kleinschalig akkerlandschap, dan vernietigen we de daar wonende patrijzen. Op dit moment zit een familie patrijzen letterlijk tussen de heimachines en ze kunnen geen kant op.
Ik kan daar niet met droge ogen naar kijken. Ik kan en wil niet zeggen: ik stond erbij en ik keek ernaar. Ik kan en wil niet zeggen: ik heb niets gedaan om het uitsterven van deze vogel in onze omgeving te voorkomen. Kunt u dat wel zeggen? Wilt u dat zeggen tegen toekomstige generaties, dat ze straks de patrijs alleen nog in boekjes kunnen zien?

Vragen wij aan het college zich aan de internationale en nationale wetgeving te houden en beschermingsmaatregelen te nemen voor beschermde soorten en Rode Lijstsoorten conform natuurwetgeving? Of laten wij onze gemeente bijdragen aan de vernietiging van een iconische weidevogel? Bestemmingsplannen die geen beschermingsmaatregelen bevatten voor de patrijs dragen bij aan verslechtering van hun staat van instandhouding. Dat is een overtreding van wetgeving en op termijn de doodsteek voor deze weidevogel in de Waalsprong. De Vogelbescherming is momenteel zelfs bezig een officiële klacht voor te bereiden tegen de Nederlandse Staat wegens nalatigheid jegens de patrijs. Als er niets gebeurt is hun verwachting dat deze vogel al over 10 jaar kan zijn verdwenen uit Nederland.

Het college zal u straks wellicht zeggen dat het een verantwoordelijkheid is van de provincie. En in zekere zin klopt dat. Maar dat wil niet zeggen dat dit college als Pilatus haar handen in onschuld kan wassen.

Het college maakt de plannen en het college kan zorgen dat beschermde dieren en planten ook een plek houden in onze stad. Het college zei eerder nota bene zelf (in antwoord op schriftelijke vragen) niet de noodzaak te zien van overleg met de provincie over de patrijs, omdat natuurbeschermingsmaatregelen een plaats zouden krijgen in het Biodiversiteitsplan. Dat het een gemeentelijke beleidsuitwerking betreft en los staat van de verbodsbepalingen uit de Wet natuurbescherming. Nou vraag ik u. Is de patrijs nu een provinciale verantwoordelijkheid of een gemeentelijke? En hoe wordt dan getoetst of de voorgestelde maatregelen voldoende zijn voor een gunstige staat van instandhouding van de soort? Het college lijkt het zelf niet te weten en gebruikt hier argumenten zoals het hen uitkomt. Maar feitelijk doet dat er niet eens toe.

Als raad staan wij aan het roer en kunnen wij het college vertellen dat zij een bijdrage moeten leveren aan biodiversiteit. Dat dit niet altijd gemakkelijk is, maar dat zij daarvoor wel hun best moeten doen. Dat ze gewoon kunnen bouwen, maar wel in alle plannen voldoende leefruimte moeten regelen voor beschermde en bedreigde diersoorten. En: dat ze niet een natuuronderzoek mogen accepteren dat niet voldoet aan de opdracht die aan het onderzoeksbureau was meegegeven.

Ik vraag u: accepteren wij onvolledige natuuronderzoeken als raad? Of sturen we het college terug naar het onderzoeksbureau met de vraag een fatsoenlijk rapport op te leveren waarin goede adviezen over beschermde en Rode Lijstsoorten zoals de patrijs zijn opgenomen?

Vorig jaar is onze motie aangenomen dat natuuronderzoek aan wet- en regelgeving moet voldoen. De huidige onderzoeken voldoen daar niet aan, en ze voldoen niet eens aan de opdracht vanuit de gemeente. Dat mogen we niet laten gebeuren. Het is onze taak als raad kaders te stellen en te controleren. De uitvoering van onze kaders is hier niet goed gegaan. En ik hoop dat u dat met me eens bent. Het blijkt dus noodzakelijk de kaders aan te scherpen, in het belang van de patrijs en andere beschermde soorten en Rode Lijstsoorten in Nijmegen. Daarom dien ik hierbij de motie ‘Beschermde en Rode lijstsoorten in rapportages en plannen’ in.