Consu­men­ten­vuur­werk­vrije jaar­wis­seling in Nijmegen

De gemeenteraad van Nijmegen, in vergadering bijeen op 4 maart 2020,

Constaterende dat:

• De zorgen in de samenleving en het maatschappelijk middenveld over (de gevolgen van) vuurwerk in rap tempo toenemen, terwijl het tolerantieniveau ten aanzien van (het uit de hand lopende) vuurwerkgebruik juist snel afneemt;
• Ook in politiek en openbaar bestuur de urgentie wordt gevoeld om paal en perk te stellen aan de uit de hand gelopen ‘traditie’ van vuurwerk, hetgeen mogelijk resulteert in een voorzichtige poging van het kabinet om enkele gevolgen van vuurwerkgebruik te beteugelen door vuurpijlen en knalvuurwerk te gaan verbieden;
• De gemeenten Apeldoorn [i], Vlissingen [ii], Rotterdam [iii] en Amsterdam [iv] al hebben besloten om met ingang van de komende jaarwisseling consumentenvuurwerk niet langer toe te staan;
• Burgemeesters van de meeste gemeenten erkennen dat het toestaan van consumentenvuurwerk te problematisch is geworden [v] [vi];
• Veel belangenvertegenwoordigers oproepen om te stoppen met consumentenvuurwerk [vii];
• Twee derde van de Nederlanders voorstander is van een totaalverbod op consumentenvuur-werk, en dat dat tevens de achterban van alle politieke partijen betreft (m.u.v. FvD) [viii] (figuur 1);
• Uit de peiling uit 2019 onder volwassen Nijmegenaren blijkt dat 51% er de voorkeur aan geeft om het afsteken van vuurwerk door particulieren niet toe te staan (in combinatie met een alternatief) (figuur 12).

Overwegende dat:

• Het aannemelijk is dat het aantal Nijmegenaren dat voorstander is van een algeheel verbod op consumentenvuurwerk, gezien de landelijke trend, zal toenemen;
• De jaarwisseling de laatste jaren het grootste risico-evenement in Nederland is, qua omvang, qua intensiteit, qua beslag op middelen en handhavingscapaciteit en qua risico’s en schade, zowel materieel als immaterieel; zo groot dat in een reguliere procedure een evenementenvergunning nimmer zou worden afgegeven;
• Letsel, met name aan ogen, handen, gehoor en gezicht, een groot risico is [ix], waarbij:
  - het grootste deel van het letsel door legaal vuurwerk wordt veroorzaakt;
  - 55% van het letsel door siervuurwerk wordt veroorzaakt;
  - letsel door siervuurwerk vaak ernstiger is dan letsel door ander vuurwerk;
  - de helft van de letselgevallen omstanders en passanten betreft;
• Ongeveer 700.000 van de 1,2 miljoen Nederlanders met een longziekte een benauwd Oud & Nieuw ervaart [x], en dat:
  - dit varieert van hoesten en kortademigheid tot ernstiger gevolgen als een longaanval;
  - dit naar rato 7.000 Nijmegenaren betreft;
  - longpatiënten langer last van de oudjaarsnacht (kunnen) hebben;
  - er longpatiënten zijn die genoodzaakt zijn binnen te blijven of om hun huis te ontvluchten naar
  bijvoorbeeld een vuurwerkvrij vakantiepark (de zgn. luchtvluchtelingen);
  - ook niet-longpatiënten longklachten en gezondheidsschade (kunnen) ondervinden;
• Vuurwerk zeer schadelijke effecten heeft op de leefomgeving, vanwege de uitstoot van [xi]:
  - fijnstof, waarvan in steden een verhoging van factor 30 wordt gemeten;
  - zware metalen, die niet in het milieu worden afgebroken, maar er juist ophopen;
  - stikstof [xii];
  en waarbij:
  - deze uitstoot niet alleen schadelijk is voor een gezonde luchtkwaliteit, maar ook blijvende
  schade veroorzaakt aan bodem en water;
  - siervuurwerk meer schade aanricht dan knalvuurwerk [xiii];
  - vuurwerk veel zwerfvuil veroorzaakt;
• Dieren (gehouden en vrije) lijden onder het afsteken van vuurwerk, door het oplopen van letsel, (blijvende) angst en stress en aantasting van gezondheid door giftige stoffen en plastics die zij binnen krijgen [xiv];
• Vanwege eenduidigheid en overzichtelijkheid (ook) volgens de politie een totaalverbod het beste is te handhaven;
• Tradities voor veel mensen waardevol zijn, maar het te ver gaat als mensen, dieren, natuur en milieu eronder lijden;
• Een (collectief) feest niet staat of valt met het (kunnen) afsteken van vuurwerk;
• Het College, bij monde van de burgemeester, heeft verklaard dat het zich niet zal verzetten als de Raad zich uitspreekt voor een algeheel lokaal verbod op consumentenvuurwerk.

Verzoekt het College:

1. Een algeheel verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk (categorie F2 en F3) in te stellen voor het gehele gebied binnen de gemeentegrens van Nijmegen, met uitzondering van schertsvuurwerk (categorie F1), vanaf 31 december 2020.
2. Om binnen de mogelijkheden van de wet de verkoop van consumentenvuurwerk In Nijmegen zoveel mogelijk te beperken.
3. Om bij overleggen binnen de veiligheidsregio andere gemeenten trachten te bewegen ook een verbod als in beslispunt 1 in te stellen.

En gaat over tot de orde van de dag.

Michelle van Doorn (Partij voor de Dieren)
April Ranshuijsen (GroenLinks)
Toon van Gent (D66)
Ammar Selman (PvdA)

[i] https://eenvandaag.avrotros.nl/item/gemeenteraad-apeldoorn-wil-eerste-vuurwerkverbod-van-nederland/

[ii] https://www.rtvvlissingen.nl/2020/01/31/motie-vlissingen-consumentenvuurwerk-vrij-aangenomen/

[iii] https://nos.nl/artikel/2320991-rotterdam-kiest-voor-totaalverbod-op-vuurwerk-voorbeeld-voor-regering.html

[iv] https://www.nu.nl/binnenland/6022577/amsterdam-voor-vuurwerkverbod-kleine-groep-verpest-het-voor-de-rest.html

[v] https://www.rtvoost.nl/nieuws/323942/Overijsselse-burgemeesters-massaal-voor-vuurwerkverbod

[vi] https://www.tubantia.nl/enschede-e-o/twentse-burgemeesters-willen-verbod-op-consumentenvuurwerk~a61e9743/

[vii] https://vuurwerkmanifest.nl

[viii] https://www.ioresearch.nl/actueel/omslag-in-denken-over-vuurwerk:-dan-maar-verbieden/

[ix] https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2020Z01782&did=2020D03720

[x] https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2020Z01845&did=2020D03924

[xi] https://www.milieucentraal.nl/bewust-winkelen/spullen-en-diensten/vuurwerk/

[xii] https://overmorgen.nl/blog/vuurwerkverbod-stikstofcrisis/

[xiii] https://www.volkskrant.nl/economie/siervuuwerk-is-vele-malen-belastender-voor-het-milieu-dan-knallers~b9bb41a9/

[xiv] https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2020Z01770&did=2020D03690