Geef balans een kans!

De gemeenteraad van Nijmegen, in vergadering bijeen op 31 maart 2021,

Constaterende dat:

• Wereldwijd natuur, biodiversiteit en daarmee samenhangende ecosysteemdiensten[1] steeds sterker worden bedreigd, onder meer door ruimtebeslag en klimaatverandering;

• De balans wereldwijd zoek is en er ook in Nijmegen nog geen visie is op hoe er balans zal worden bewaard tussen natuur en biodiversiteit enerzijds en landgebruik door de mens en bebouwing anderzijds;

• ‘Natuurlijk kapitaal’ essentieel is voor het voortbestaan van (menselijk) leven en een wezenlijk element voor welzijn en welvaart;

• Er instrumenten zijn waarmee de voordelen en maatschappelijke waarde van groen, water, biodiversiteit en ecosysteemdiensten in een gebied kunnen worden berekend;

• Er met zulke instrumenten een aanzet kan worden gegeven voor een financieel-economische onderbouwing ten behoeve van een afweging van het belang van biodiversiteit en ecosysteemdiensten bij beleidsbeslissingen en investeringen,

Overwegende dat:

• Het gevaarlijk kan zijn financieel-economische waarde toe te kennen aan natuur en ecosysteemdiensten, omdat dit kan leiden tot vernietiging als er maar genoeg geld tegenover staat, en omdat zulke modellen vaak alleen uitgaan van nut voor de mens, terwijl natuur ook intrinsieke waarde (waarde van zichzelf) heeft, die niet in geld is uit te drukken;

• Het toch noodzakelijk is de waarde van natuur en ecosysteemdiensten mee te nemen in de afwegingen, omdat dit tot nu toe te weinig tot niet gebeurt, waardoor natuur en ecosysteemdiensten vaak per definitie het onderspit delven ten gunste van andere belangen die wel aantoonbaar financieel-economisch gewin opleveren;

• The Economics of Ecosystems and Biodiversity Nederland (TEEB-NL)[2][3] van de rijksoverheid, TEEB-Stad[4] en SEEA EEA[5][6] van de VN voorbeelden van zulke instrumenten zijn waarmee de financieel-economische waarde van groen, water, biodiversiteit en ecosysteemdiensten inzichtelijk kan worden gemaakt voor Nederlandse overheden, bedrijfsleven en de samenleving;

• Nijmegen in het verleden een proeftuin had voor TEEB in het Waalfront;

• Uit deze en andere proeftuinen bleek dat de baten op de langere termijn groot kunnen zijn;

• Met name projectontwikkelaars soms nog niet bereid zijn mee te werken, omdat volgens hen de bestaande plannen duurder worden door maatregelen gericht op een klimaatbestendige stad;

• Klimaatmaatregelen echter noodzakelijk zijn en alleen maar duurder worden naarmate ze later worden genomen;

• Juist daarom nog veel aandacht nodig is voor governance, vooral gericht op het maken van bestuurlijke afspraken over de financiering van plannen voor klimaatbestendige steden;

Verzoekt het College:

1. Te onderzoeken welk instrument een goed instrument is om de voordelen en maatschappelijke waarden van groen, water, biodiversiteit en ecosysteemdiensten in Nijmegen te berekenen;
2. Zo’n instrument te betrekken bij de herziening van de Omgevingsvisie in 2022.

En gaat over tot de orde van de dag.

[1] Een ecosysteemdienst is een bijdrage door de natuur aan de productie door bedrijven of de consumptie door mensen. Bij (ecosysteem)diensten die door een ecosysteem aan mensen worden geleverd kan het gaan om het verstrekken van een product (bijvoorbeeld drinkwater), een regulerende dienst (bijvoorbeeld bestuiving van gewassen), een culturele dienst (bijvoorbeeld gelegenheid geven tot recreatie) of een dienst die de voorgaande diensten ondersteunt (bijvoorbeeld de kringloop van nutriënten in een ecosysteem).

[2] TEEB (The Economics of Ecosystems and Biodiversity) is een wereldwijd initiatief uit 2007. Het wordt mogelijk gemaakt door de Verenigde Naties. De tool is erop gericht de waarde van ecosysteemdiensten en biodiversiteit te erkennen en vast te leggen. Groen en water zorgen immers voor meer gezondheid en woonplezier in de steden. Bij stedelijke ontwikkeling is er vaak onvoldoende aandacht voor dit soort voordelen. Klassiek economische voordelen krijgen dan vooral de aandacht.

[3] https://www.wur.nl/nl/project/De-Economie-van-Ecosystemen-en-Biodiversiteit-TEEB-NL.htm

[4] https://www.teebstad.nl/

[5] https://www.cbs.nl/nl-nl/achtergrond/2020/04/monetair-waarderen-van-ecosysteemdiensten-voor-nederland

[6] https://seea.un.org/