Help de pad weer op pad

De gemeenteraad van Nijmegen, in vergadering bijeen op 3 juli 2024,

Constaterende dat:

• Het slecht gaat met populaties amfibieën wereldwijd[1] en in Nederland, ook met vroeger algemene soorten: zo is bijvoorbeeld de populatie van de gewone pad met 60% afgenomen[2];
• Uit onderzoek door RAVON en St. RIONED blijkt, dat in Nederland naar schatting jaarlijks ruim een half miljoen volwassen kikkers, padden en salamanders en een veelvoud daarvan aan jonge dieren in straat- en trottoirkolken terechtkomen[3];
• Dit niet alleen tijdens de voorjaarstrek gebeurt, maar van de vroege lente tot in de late herfst en ook niet alleen bij onbeschermde paddenoversteekplaatsen: in de buurt van vijvers vallen bijvoorbeeld ook veel bruine kikkers in kolken;
• Deze dieren niet op eigen kracht uit straat- en trottoirkolken kunnen komen;
• Ze daar -vaak langzaam- doodgaan door verdrinking, uitdroging, voedselgebrek of uitspoeling naar het riool;
• De kolken een paar keer per jaar worden leeggezogen waarbij er vooraf niet (meer) of niet altijd wordt gecontroleerd op in de kolk gevallen, nog levende dieren;
• Dieren dan dus niet bevrijd worden, maar worden opgezogen met de rest van de kolkinhoud, wat meestal ook leidt tot hun onnodige dood;
• Er eenvoudige en goedkope, maar zeer effectieve uitklimvoorzieningen[4], zoals amfibieëntrappen[5], bestaan waardoor dieren op eigen kracht uit straat- en trottoirkolken kunnen klimmen;
• Uit onderzoek van RAVON blijkt dat een amfibieëntrap de waterafvoerende capaciteit niet verkleint en bestand is tegen onderhoudswerkzaamheden met kolkenzuigers;
• Gewone stoepranden weliswaar bijdragen aan de veiligheid van voetgangers en automobilisten, maar eveneens bijdragen aan de dood van kleinere dieren, zoals amfibieën, die niet gemakkelijk stoepranden kunnen beklimmen, doordat de lijnvormige stoepranden kleine dieren zelfs naar trottoirkolken toe leiden;
• Er schuine stoepranden bestaan, waardoor kleine dieren, gemakkelijker het trottoir kunnen opkomen om hun weg te vervolgen;
• Zowel uitklimvoorzieningen als schuine stoepranden en het controleren van kolken, voordat die worden leeggezogen, duizenden dieren in Nijmegen kunnen behoeden voor een vroegtijdige, langzame dood,

Overwegende dat:

• In de door de raad aangenomen Beleidsnotitie dierenwelzijn is aangegeven dat we
  1) Dierenwelzijn belangrijk vinden,
  2) Een bijdrage blijven leveren aan het behoud van dierenwelzijn in onze gemeente en, waar wenselijk,
  3) Ook werken aan de verbetering van dierenwelzijn;
• Het beleid in onze gemeente is, dat we bij het beheer van de openbare ruimte kijken naar het belang van het dier[6];
• Ook amfibieën intrinsieke waarde hebben;
• Nijmegen de noodtoestand voor biodiversiteit heeft uitgeroepen en duidelijk beleid heeft op het beschermen en bevorderen van biodiversiteit;
• Lang niet iedere kolk hoeft te worden uitgerust met een uitklimvoorziening en niet elke stoep hoeft te worden aangepast: door gericht op potentiële hotspots in te zetten, kan jaarlijks al een groot deel van de dieren gered worden,

Verzoekt het college:

1. Met de DAR in overleg te gaan, met als inzet dat zij voortaan kikkers en padden uit de straat- en trottoirkolken halen met bijv. schepnetten en de vrijheid geven, voordat een kolk wordt leeggezogen;
2. Te onderzoeken of het mogelijk is uitklimvoorzieningen in de Nijmeegse straat- en trottoirkolken aan te brengen, waar dat nodig is, en wat dat financieel zou kosten;
3. Te onderzoeken waar het nodig en (financieel) mogelijk is schuine stoepranden aan te brengen;
4. De raad over de onderzoeksresultaten te informeren voor de begrotingsbehandeling van 2024;
5. In 2025 in ieder geval te starten met het beschermen van paddenoversteekplaatsen en/of het aanbrengen van amfibieëntrappen in straat- en trottoirkolken bij onbeschermde paddenoversteekplaatsen, zoals bijvoorbeeld op de Houtlaan, dit te dekken uit het dierenwelzijns- en biodiversiteitsbudget en hiermee te starten vlak vóór de eerstvolgende paddentrek, normaliter vanaf eind februari t/m april;
6. Een stappenplan te formuleren om de plaatsing van amfibieëntrappen uit te breiden naar andere delen van de stad waar dat nodig is;
7. Over de onderzoeken en het stappenplan vooraf te overleggen met de stadsecoloog, de DAR, RAVON en andere relevante stakeholders,

En gaat over tot de orde van de dag.

[1] Zes redenen achter de wereldwijde achteruitgang van amfibieën - NEMO Kennislink
[2] Warme winters zijn slecht nieuws voor gewone pad in Nederland | Dieren | NU.nl
[3] Straatkolken (padden.nu)
[4] https://www.ravon.nl/Portals/2/Bestanden/Publicaties/Tijdschrift/ravon-91-artikel%201.pdf
[5] Amfibietrap - Vivara Pro
[6] Document Nijmegen - Beleidsnotitie Dierenwelzijn - iBabs Publieksportaal (bestuurlijkeinformatie.nl)