Amen­dement Scheeps­recht voor kaders die vragen om een raads­be­sluit

Agendapunt: 7.2- Raadsvoorstel Vaststelling participatiebeleid ruimtelijk domein en aanwijzingsbesluit participatie bij Buitenplanse Omgevingsplanactiviteit (BOPA) (63/2022)

De gemeenteraad van Nijmegen, in vergadering bijeen op 28 september 2022,

Constaterende dat:

• Er tot op heden heel verschillend met ambitiedocumenten werd omgegaan, zie bijlage;

• Het college in haar brief d.d. 13-7-2021, in het voorliggende raadsvoorstel en het ‘Participatiebeleid voor het ruimtelijk domein’ voorstelt, dat ambitiedocumenten voortaan altijd door het college worden vastgesteld en niet door de raad, omdat ze niet kaderstellend zouden zijn;

• Het college in dezelfde brief echter ook stelt dat het omgevingsplan een document is waarin de ruimtelijke beleidsuitgangspunten uit omgevingsvisie, de gebiedsvisie en het ambitiedocument juridisch worden vastgelegd, waarmee het college erkent dat er beleidsuitgangspunten in het ambitiedocument staan;

• Beleidsuitgangspunten kaderstellend zijn;

• In ambitiedocumenten tot nu toe de kaders worden geschetst voor onder meer bestemmingsplannen, beeldkwaliteitsplannen en de wijze van communicatie en participatie;

• Het college op verzoek niet heeft bevestigd dat alle ambitiedocumenten van karakter zijn veranderd en er voortaan geen beleidsuitgangspunten meer in staan;

• De wensen- en bedenkingenprocedure de raad uitnodigt tot het formuleren van een breed scala aan zienswijzen, maar dat de raad daarmee geen mogelijkheid heeft breed gedragen kaders vast te stellen voor bestemmingsplannen en beeldkwaliteitsplannen, communicatie en participatie;

• De huidige wensen- en bedenkingenprocedure nu een lijst oplevert met wensen en bedenkingen die soms onderling tegenstrijdig zijn, waardoor het college soms niet genoeg helderheid krijgt over welke kaders de raad wil stellen;

• Er een hiaat zit tussen het abstractieniveau van de stadsbrede, lange termijn omgevingsvisie/ gebiedsvisie en het daadwerkelijke bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan, waardoor de raad momenteel zijn kaderstellende rol op ruimtelijk gebied niet (goed) kan vervullen,

Overwegende dat:

• De raad vanuit haar kaderstellende en controlerende rol op inhoud en geld díe documenten behoort vast te stellen waarin (inhoudelijke) kaders worden geschetst;

• Het vaststellen van bestemmingsplannen en beeldkwaliteitsplannen een bevoegdheid is van de raad en het in dat verband logisch is dat de kaderstellende visie of ambitie die voorafgaat aan een bestemmingsplan of beeldkwaliteitsplan eveneens door de raad wordt vastgesteld;

• Het juist bij het hiaat tussen de omgevingsvisie/ gebiedsvisie en het bestemmingsplan/ beeldkwaliteitsplan belangrijk is dat de raad tijdig vóór de aanbieding van het bestemmingsplan/ beeldkwaliteitsplan daadwerkelijk kaders kan stellen en controleren met betrekking tot beeldkwaliteit, bestemmingsplan en (extra) waarborgen over de wijze van communicatie en participatie;

• Alleen een raadsbesluit over ambitiedocumenten de raad werkelijk in staat stelt kaders te geven aan bestemmingsplannen, beeldkwaliteitsplannen, communicatie en participatie;

• Volgens het ‘Participatiebeleid ruimtelijk domein’ participatie plaatsvindt bij de omgevingsvisie, de gebiedsvisie en de ambitiedocumenten waarop het omgevingsplan is gebaseerd;

• Het niet zo kan zijn dat inwoners van Nijmegen mogen participeren bij ambitiedocumenten, maar dat de raad niets over ambitiedocumenten te zeggen heeft;

• Een uitspraak van de raad (over ambitiedocumenten) in een vroeger stadium onverwachte koerswijzigingen (in bestemmingsplannen/ beeldkwaliteitsplannen) in een laat stadium door moties en amendementen voorkomt, waardoor ook energieverlies en kostenverhogingen worden voorkomen;

• Dit niet alleen in het belang is van de stad en haar inwoners, maar ook in het belang van het college en andere betrokkenen/belanghebbenden,

Besluit:

1. Het ‘Raadsvoorstel Vaststelling participatiebeleid ruimtelijk domein en aanwijzingsbesluit participatie bij Buitenplanse Omgevingsplanactiviteit (BOPA)’ als volgt aan te passen:
   
   1. Achter het vijfde beslispunt de volgende beslispunten toe te voegen:
      6. Voorafgaand aan ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied (kan een wijk zijn, een buurt, een park of zelfs een bepaald terrein) dient een gebiedsvisie, waarin alle kaders zijn opgenomen, ter vaststelling aan de raad te worden voorgelegd.
      7. In ambitiedocumenten worden geen (nieuwe) kaderstellende onderdelen meer opgenomen. Onder kaderstellende onderdelen worden onder meer begrepen: beleidsuitgangspunten voor en/of de visie of ambitie op de ruimtelijke invulling van een gebied.
      8. Over een jaar wordt aan de raad een evaluatie van het ruimtelijk instrumentarium voorgelegd, waarna de raad bekijkt of de vaststellingsbevoegdheid van ambitiedocumenten alsnog naar het college kan worden overgeheveld. Overheveling van de vaststellingsbevoegdheid van de raad naar het college is mogelijk als er -voorafgaand aan bestemmingsplannen, beeldkwaliteitsplannen en omgevingsplannen- daadwerkelijk gebiedsvisies voor ruimtelijke ontwikkelingen aan de raad worden aangeboden waarin alle kaderstellende onderdelen uit de huidige ambitiedocumenten hun plek hebben gevonden.
      
   2. Beslispunt 1 dat luidt:
      “De ordening en mandatering van het ruimtelijk instrumentarium, zoals opgenomen in deel 1 van het participatiebeleid, vast te stellen. En daarmee:
      a. (Amendementen van) de omgevingsvisie en gebiedsvisies vast te laten stellen door de raad;
      b. Uitwerkingen van die kaders op programmaniveau, waaronder ambitiedocumenten, vast te laten stellen door het college.”
      
      Te wijzigen in:
      “De ordening en mandatering van het ruimtelijk instrumentarium, zoals opgenomen in deel 1 van het participatiebeleid, vast te stellen. En daarmee:
      a. (Amendementen van) de omgevingsvisie, gebiedsvisies en ambitiedocumenten vast te laten stellen door de raad;
      b. Uitwerkingen van die kaders vast te laten stellen door het college.”
      
   3. Beslispunt 2 onder d. dat luidt:
      “participatieplannen voor (amendementen van) de Omgevingsvisie en Gebiedsvisies vast te laten stellen door het college en actief te delen met de raad;”
      
      Te wijzigen in:
      “participatieplannen voor (amendementen van) de omgevingsvisie, gebiedsvisies en ambitiedocumenten vast te laten stellen door het college en actief te delen met de raad";
      
      En voorts:
      
   4. Op pagina 3 onder 1.1 achter het streepje te verwijderen:
      “de raad stelt kaders (middels omgevings- en gebiedsvisie en omgevingsplan) en het college voert uit (middels ambitiedocument en (deel)programma’s).”
      
      En te vervangen door:
      “de raad stelt kaders (middels omgevings- en gebiedsvisie, ambitiedocument - zolang daar kaderstellende elementen in zijn verwerkt- en omgevingsplan) en het college voert uit (middels (deel)programma’s).
      
   5. Op pagina 5 onder ‘Kanttekeningen/ Overgangsfase‘ te verwijderen:
      “Voor initiatieven en projecten op dat moment al in voorbereiding zijn geldt het beleid niet. Wel werken we daarbij zoveel mogelijk in de geest van het beleid.”
      
      En te vervangen door:
      “Voor initiatieven en projecten op dat moment al in voorbereiding zijn geldt het beleid niet. Wel werken we daarbij zoveel mogelijk in de geest van het beleid. Een uitzondering geldt voor ambitiedocumenten: als daarin kaderstellende elementen verwerkt zijn, worden ze zondermeer ter vaststelling aan de raad voorgelegd.”
2. Het ‘Participatiebeleid voor het ruimtelijk domein’ als volgt aan te passen:
   1. Op pagina 6 in de tabel achter Raad achter:
      “De kaders staan in het ruimtelijk domein omschreven in generieke kaderstellende documenten (Omgevingsvisie en Gebiedsvisies) en in de regelgeving (Omgevingsplan).”
      
      Toe te voegen:
      “Indien in ambitiedocumenten ook beleidsuitgangspunten/ beleidskaders zijn opgenomen, zullen deze eveneens door de raad worden vastgesteld.”
      
   2. Op pagina 6 in de tabel in de cel achter de cel met ‘College’ te verwijderen:
      Dit doet het college door (deel)programma’s of ambitiedocumenten vast te stellen, overeenkomsten af te sluiten, vergunningen te verlenen en feitelijk te handelen. Met het uitvoerende instrumentarium handelt het college binnen de door de raad gestelde kaders. Voor een (deel)programma dat gericht is op de uitvoering van beleid wordt bijvoorbeeld de basis gelegd zijn in een Omgevings- of gebiedsvisie. Bijvoorbeeld het door het college vastgestelde programma deelmobiliteit dat een uitwerking is van de Omgevingsvisie, een ambitiedocument voor een klein stuk van een gebied dat een uitwerking is van een gebiedsvisie, of een verstrekte omgevingsvergunning op basis van het Omgevingsplan."
      
      En te vervangen door:
      "Dit doet het college door (deel)programma’s vast te stellen, overeenkomsten af te sluiten, vergunningen te verlenen en feitelijk te handelen.
      Met het uitvoerende instrumentarium handelt het college binnen de door de raad gestelde kaders. Voor een (deel)programma dat gericht is op de uitvoering van beleid moet bijvoorbeeld de basis gelegd zijn in een omgevings- of gebiedsvisie. Bijvoorbeeld het door het college vastgestelde programma deelmobiliteit dat een uitwerking is van de omgevingsvisie of een verstrekte omgevingsvergunning op basis van het Omgevingsplan."
      
   3. Op pagina 8 in de cel ‘Ambitiedocument’ achter de bestaande tekst toe te voegen:
      "Indien er in een ambitiedocument beleidsuitgangspunten voor en/of de visie of ambitie op de ruimtelijke invulling van een gebied worden beschreven, wordt dit voortaan ter vaststelling aan de raad voorgelegd. Het gaat daarbij om een visie en/of ambitie die bijvoorbeeld:
      - De ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden van een locatie verkent en/of formuleert;
      - Een analyse geeft van bestaande en/of te ontwikkelen groene, blauwe en bebouwingsstructuren in een gebied;
      - Uitgangspunten en ontwikkelingsmogelijkheden schetst, zowel inhoudelijk als financieel;
      - Vooruitloopt op een bestemmingsplan/ beeldkwaliteitsplan.”
      
   4. Op pagina 8 in de kolom achter de cel ‘Ambitiedocument’ het woord “College” te vervangen door “Raad”.
      
   5. Op pagina 8 in de cel onder de cel ‘(Deel)programma’ te verwijderen:
      "Nadat de raad de kaders heeft gesteld in de Omgevingsvisie en in diverse gebiedsvisies, operationaliseert het college deze kaders in programma’s.
      Een voorbeeld: als we binnen de Winkelsteeg een specifiek deelgebied ontwikkelen, wordt dit verder geconcretiseerd in een ambitiedocument. Het is aan het college om dit ambitiedocument vast te stellen.
      
      En te vervangen door:
      Nadat de raad de kaders heeft gesteld in de omgevingsvisie, diverse gebiedsvisies en de ambitiedocumenten -zolang daar kaderstellende elementen in staan-, operationaliseert het college deze kaders in programma’s.
      Een voorbeeld: als we binnen de Winkelsteeg een specifiek deelgebied ontwikkelen, wordt dit verder geconcretiseerd in een programma. Het is aan het college om dit programma vast te stellen.
      
   6. Op pagina 8 en 9 te verwijderen:
      "Aanvullend op bovenstaande tabel willen we aangeven dat we het Locatieonderzoek (een onderzoek naar welke locatie in de stad geschikt is voor een specifieke functie, waarbij we ook met de initiatiefnemer meedenken over of daar wijzigingen in de kaderstelling voor nodig zijn) qua bevoegdheid en participatieproces gelijkstellen aan een Ambitiedocument. Beide kunnen gezien worden als ‘Programma’ in het kader van de Omgevingswet. Het verschil zit hem erin dat bij ambitiedocument de ontwikkelmogelijkheden van een locatie centraal staan terwijl bij een locatieonderzoek een geschikte locatie gezocht wordt voor een specifieke functie."
      
      En te vervangen door:
      "Aanvullend op bovenstaande tabel willen we aangeven dat we het locatieonderzoek (een onderzoek naar welke locatie in de stad geschikt is voor een specifieke functie, waarbij we ook met de initiatiefnemer meedenken over of daar wijzigingen in de kaderstelling voor nodig zijn) qua bevoegdheid en participatieproces gelijkstellen aan een ‘programma’ in het kader van de Omgevingswet."
      
   7. Op pagina 9 onder ‘Participatieplannen’ achter 1 te verwijderen:
      “Participatieplannen (volgende hoofdstuk) voor bijstellingen van de Omgevingsvisie en Gebiedsvisies worden vastgesteld door het college en in vroeg stadium gedeeld met de raad.”
      
      En te vervangen door:
      “Participatieplannen (volgende hoofdstuk) voor bijstellingen van de omgevingsvisie, gebiedsvisies en ambitiedocumenten worden vastgesteld door het college en in vroeg stadium gedeeld met de raad.”
      
   8. Op pagina 10 onder ‘Stap 1: verkennende fase’ te verwijderen:
      "Ruimtelijke instrumenten kennen altijd een initiatiefnemer. Of dit nu een plan is op het hoogste abstractieniveau (in ons geval de Omgevingsvisie), op het meest concrete niveau (iemand wil een huis bouwen en doet een aanvraag voor een Omgevingsvergunning) óf er tussenin (een initiatiefnemer wil een overeenkomst met de gemeente afsluiten voor bijvoorbeeld een appartementencomplex in de stationsomgeving, waarop een door het college vastgesteld ambitiedocument en een door de raad vastgestelde omgevingsplanwijziging zou kunnen volgen)."
      
      En te vervangen door:
      “Ruimtelijke instrumenten kennen altijd een initiatiefnemer. Of dit nu een plan is op het hoogste abstractieniveau (in ons geval de omgevingsvisie), op het meest concrete niveau (iemand wil een huis bouwen en doet een aanvraag voor een omgevingsvergunning) óf er tussenin (een initiatiefnemer wil een overeenkomst met de gemeente afsluiten voor bijvoorbeeld een appartementencomplex in de stationsomgeving, waarop een door de raad vastgesteld ambitiedocument en een door de raad vastgestelde omgevingsplanwijziging zou kunnen volgen).”
      
   9. Op pagina 10 onder ‘Stap 1: verkennende fase’ achter het vijfde streepje te verwijderen:
      "Een eerste analyse over hoe het plan zich verhoudt tot de gemeentelijke kaders (past het binnen de Omgevingsvisie of het Omgevingsplan of niet, of is daar een wijziging voor nodig)."
      
      En te vervangen door:
      "Een eerste analyse over hoe het plan zich verhoudt tot de gemeentelijke kaders (past het binnen de omgevingsvisie, het omgevingsplan en het ambitiedocument -voor zover daar nog kaders in zijn genoemd-, of niet, en/of is daar een wijziging voor nodig).
      
   10. Op pagina 12 onder ‘Stap 3: vaststellen participatieplan’ te verwijderen:
       "Participatieplannen voor de Omgevingsvisie en Gebiedsvisies worden vastgesteld door het college. De raad wordt actief geïnformeerd.
       Participatieplannen voor Omgevingsplannen die door een private initiatiefnemer worden opgesteld, worden ambtelijk beoordeeld. De beoordeling is ook inhoudelijk (past het plan binnen Omgevingsvisie of Gebiedsvisie."
       
       
       En te vervangen door:
       "Participatieplannen voor de omgevingsvisie, gebiedsvisies en ambitiedocumenten worden vastgesteld door het college. De raad wordt actief geïnformeerd.
       Participatieplannen voor omgevingsplannen die door een private initiatiefnemer worden opgesteld, worden ambtelijk beoordeeld. De beoordeling is ook inhoudelijk (past het plan binnen omgevingsvisie, gebiedsvisie en ambitiedocument).”
       
   11. Op pagina 12 onder ‘Stap 5: participatieplan uitvoeren’ te verwijderen:
       "Bij Omgevings- en Gebiedsvisies worden college en raad over afwijkingen in het participatieproces geïnformeerd en wordt getoetst of de afwijkingen binnen de gestelde kaders vallen."
       
       En te vervangen door:
       "Bij omgevings- en gebiedsvisies en ambitiedocumenten worden college en raad over afwijkingen in het participatieproces geïnformeerd en wordt getoetst of de afwijkingen binnen de gestelde kaders vallen."

En gaat over tot de orde van de dag.

Eline Lauret (Partij voor de Dieren)