Bomenkap in Park Brak­ken­stein

Indiendatum: 20 feb. 2023
Antwoorddatum: 28 mrt. 2023

Geachte mevrouw Lauret en mevrouw Markovic,

Op 20 februari jl. hebben uw fracties vragen gesteld aan ons college op grond van artikel 39 RvO. De vragen hebben betrekking op de vergunningsaanvragen voor het herstel van park Brakkenstein. Met deze brief geven wij antwoord op deze vragen.

1. Waarom blijft het college op haar standpunt staan dat sowieso gezonde bomen moeten worden gekapt, zelfs nu de gemeenteraad de noodtoestand voor klimaat en biodiversiteit heeft uitgeroepen?
   
   Voor de revitalisering van Park Brakkenstein is een plan opgesteld. Het revitaliseringsplan is goedgekeurd door zowel de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) als de Commissie Beeldkwaliteit (CBK). Met de uitvoering van dit plan willen we bereiken dat het park toekomstbestendig gemaakt wordt en dat de historische (groen)elementen worden hersteld of verbeterd. Hiertoe is een boomkwaliteitsanalyse en een ecologisch onderzoek opgesteld. Het onderzoek maakt duidelijk dat de historische lanen zonder ingrepen op termijn niet kunnen worden behouden. De kwaliteit van een deel van de laanbomen is bovendien dusdanig slecht dat deze vroeg of laat bij zware windstoten dreigen om te waaien of af te breken. Hiermee is de veiligheid van de bezoekers van het park in het geding. Welke bomen wel en welke bomen niet gekapt moeten worden, is maatwerk. Op donderdag 30 maart aanstaande is er een rondgang met betrokkenen, waarbij gezamenlijk wordt bekeken welke bomen wel of niet gekapt moeten worden, in het kader van het groot onderhoud van het park.
   
   
2. Het ontwerpbesluit is genomen, maar in de brief van het college wordt gesteld dat de kapvergunning/de kapaanvraag is uitgesteld totdat met omwonenden, natuurorganisaties etc. is gesproken. Is het college het met ons eens dat mensen daardoor ten onrechte de indruk kunnen krijgen dat de zienswijzeprocedure is opgeschort en ze geen zienswijzen hoeven in te dienen? Zo ja, wat vindt het college daarvan en is het college bereid de zienswijzeprocedure daarom ook op te schorten, zodanig dat zienswijzen ook na de oorspronkelijke 6 weken nog kunnen worden ingediend?
   Zo nee, waarom niet?
   Zo ja, tot welke nieuwe datum kunnen mensen/ organisaties nog zienswijzen indienen?
   
   De wettelijke zienswijzeprocedure is op 6 maart reeds verstreken. Er is een aantal zienswijzen binnengekomen. Deze hebben vrijwel allen betrekking op de bomenkap. Het is gezien de wettelijke termijnen niet meer mogelijk deze procedure op te schorten. De ODRN bewaakt deze procedures en behandelt de zienswijzen.
   
   
3. Welke definitie hanteert het college voor onveilige bomen? Is het college het met ons eens dat gevaren door onveilige, levende bomen met loshangende of zware takken vaak ook kunnen worden bedwongen door bijvoorbeeld selectieve snoei van die takken?
   a. Zo nee, waarom niet?
   b. Zo ja, is het college bereid te kijken of dit voor een deel van de onveilige bomen een oplossing kan zijn om de (levende) boom te behouden? Zo nee, waarom niet?
   
   Bomen kunnen onveilig zijn als zij bij een lichte storm takken verliezen. Deze takken worden binnen het reguliere onderhoudsbeleid verwijderd als dit nodig is. Een boom wordt aangemerkt als onveilig als deze op omvallen staat of bij gevaar op stambreuk. In de regel kan een onveilige boom niet behouden worden, omdat het vaak niet alleen om loshangende takken gaat maar bijvoorbeeld ook om een dood wortelpakket door ziektes.
   Deze bomen worden gekapt.
   We zijn bereid om te onderzoeken of selectieve snoei van takken van (levende) bomen in bepaalde situaties een oplossing kan zijn voor gevaren van onveilige, levende bomen, zoals door u voorgesteld.
   
   
4. Is het college het met ons eens dat het belangrijk is stammen van dode of ongezonde bomen voor een deel te laten staan, omdat dit nestholten oplevert voor vogels, vleermuizen en eekhoorns en dat het maken van slechts 3 faunabomen in dat licht te weinig is?
   Zo nee, waarom niet?
   Zo ja, is het college bereid meer stammen (op een veilige wijze) te laten staan?
   
   Ja, wij vinden het belangrijk om stammen van bomen voor een deel te laten staan. We noemen dit faunabomen. Wij behouden meerdere faunabomen en bekijken tijdens de werkzaamheden samen met een gespecialiseerd bureau welke bomen daar geschikt of noodzakelijk voor zijn. Wij hebben nog geen besluit genomen over het precieze aantal faunabomen. Overigens is een nadeel van faunabomen dat er een stam blijft staan die gemonitord moet worden. Het rottingsproces gaat namelijk door. De boom is voor fauna weliswaar waardevol, de stam zelf zal slechter worden en op een punt komen dat hij omvalt. Verder legt de boom geen CO2 en stikstof meer vast, dit komt juist vrij bij de rottende boom.
   
   
5. Is het college het met ons eens dat het belangrijk is ruim voor de kap op geschikte locaties in het park eekhoorn-, vleermuis- en marterkasten te plaatsen, zodat deze dieren tijdig voldoende andere woonruimte kunnen vinden?
   Zo nee, waarom niet?
   Zo ja, welke maatregelen gaat het college hiervoor nemen?
   
   Conform de wettelijke vereisten van de Flora- en Faunawet vindt voorafgaand aan de kap onderzoek plaats naar de mogelijke aanwezigheid van diverse flora en fauna, zoals vogels of eekhoorns. Als daarvan geen sprake is, dan wordt een boom ‘vrijgegeven’ en kan deze gekapt worden. Dit gebeurt buiten het broedseizoen uiteraard. Waar nodig zal fauna verhuisd worden naar andere plekken. Dit geldt bijvoorbeeld voor vleermuizen. Er wordt onderzocht of het nodig is kasten op te hangen, welke kasten dat moeten zijn en waar deze opgehangen moeten worden.
   
   
6. Is het college het met ons eens dat het belangrijk is maatregelen te nemen om verstoring van steenmarter en andere kleine marterachtigen zoals wezel, bunzing en hermelijn in het park te voorkomen?
   Zo nee, waarom niet?
   Zo ja, welke maatregelen gaat het college hiervoor nemen?
   
   Ja, dat vinden wij belangrijk. Voor de kap van elke boom vindt er onderzoek plaats naar de mogelijke aanwezigheid van flora en fauna. Indien hiervan sprake is, worden er passende maatregelen genomen in overleg met het onderzoeksbureau. Zo blijven bijvoorbeeld de takken zoveel mogelijk in het park. Hiervan kunnen onder andere takkenrillen worden gemaakt.
   
   
7. Is het college het met ons eens dat jonge bomen prima kunnen groeien zonder direct zonlicht, dat in bossen kleine bomen kunnen groeien als een oude boom wegvalt, terwijl er nog veel andere bomen blijven staan, dat jonge bomen in hetere zomers zelfs baat hebben bij de schaduw van oudere bomen doordat ze niet verschroeien in de zon, kortom dat jonge bomen niet per se doodgaan door de aanwezigheid van andere bomen?
   Zo nee, waarom niet?
   Zo ja, is het college bereid alle gezonde bomen die gekapt worden vanwege schaduwdruk of concurrentie met jonge bomen, zogenaamd om jonge bomen een kans te geven, te laten staan?
   
   Onderzoek heeft uitgewezen dat het belangrijk is om in te grijpen om het park een toekomst te geven. Nu winnen de bomen die goed tegen schaduw kunnen (beuken en esdoorns) het van de zonminnende bomen (eiken en robinia en de meeste struiken), waardoor de biodiversiteit van het park afneemt. De biodiversiteit neemt toe door ruimte te maken rond bomen die veel zonlicht nodig hebben, zodat die niet wegkwijnen. Het is een gegeven dat jonge bomen licht moeten hebben om te kunnen groeien. Een dicht bladerdak bevordert de groei van jonge bomen en de diversiteit niet. Daarvoor zijn allerlei verschillende licht- en vochtintensiteiten nodig. Er zal niettemin onderzocht worden of het noodzakelijk is om alle bomen die op de rooitekening en rooilijst staan, ook daadwerkelijk te kappen. Tevens zal er op 30 maart aanstaande een rondgang met verschillende betrokkenen plaatsvinden om de voorgenomen bomenkap nader te bezien.
   
   
8. Is het college het met ons eens dat we zoveel mogelijk van het gekapte hout in het park moeten laten liggen voor de biodiversiteit, onder meer in houtstapels en takkenrillen en/of ter vervanging van het hek van de Hortus, en dat we het hout voor wat overblijft moeten hergebruiken?
   Zo nee, waarom niet?
   Zo ja, hoe gaat het college dat bewerkstelligen?
   
   We zijn het daarmee eens. In het plan van aanpak staat dat we het hekwerk rondom de Hortus willen vervangen door een houtrilwand. De Hortus wil hier echter niet (zondermeer) mee instemmen omdat ze vrezen voor bijvoorbeeld honden op het terrein of dat bezoekers van evenementen hun terrein betreden. Waar mogelijk worden houtresten verwerkt en weer toegepast in het park.
   
   
9. Is het college het met ons eens dat de houtmassa van bomen uit Park Brakkenstein niet verbrand moet worden om zo min mogelijk bij te dragen aan klimaatverandering?
   a. Zo nee, waarom niet?
   b. Zo ja, kan het college ons garanderen dat afgevoerd hout niet zal worden gebruikt als biomassa in verbrandingsovens? Zo nee, waarom niet?
   
   Dat zijn wij met u eens. Afgevoerd hout wordt niet verbrand als biomassa, maar hergebruikt door de aannemer voor bijvoorbeeld houtrilpaden. Ook verwerkt Stadsboom in Nijmegen gekapt hout tot meubels.
   
   
10. Is het college zich ervan bewust dat het gebruik van het park als evenementenlocatie slecht is voor de bomen door de inzet van zwaar materieel onder en binnen 1,5 meter van de boomkronen, en dat de hierdoor ontstane bodemverdichting de levensduur van bomen langs de lanen onnodig sterk verkort?
    Zo nee, waarom niet?
    Zo ja, welke oplossing ziet het college hiervoor?
    
    Wij zijn ons er van bewust dat evenementen van invloed zijn op de kwaliteit van de bomen in het park. Voor park Brakkenstein is locatiegebonden evenementenbeleid vastgesteld door het college. In dit beleid worden kaders omschreven wat er wel en niet kan. Wij hechten daarbij grote waarde aan groen/ bomen, dit staat ook vermeld in de algemene voorwaarden van de evenementenvergunning. Omdat ieder evenement een specifieke inrichting heeft, wordt in het vergunningsproces gekeken naar de plannen van het evenement. Adviserende diensten brengen advies uit en stellen voorwaarden aan het gebruik van de openbare ruimte en het groen. Ook vinden er schouwen plaats om de vergunning in de praktijk te toetsen.
    
    
11. Is het college het met ons eens dat de vitaliteit van bestaande bomen wellicht verbeterd kan worden door de groeiplaats van die bomen te verbeteren?
    a. Zo nee, waarom niet?
    b. Zo ja, is het college bereid de bodem voor bomen in Park Brakkenstein te verbeteren? Zo nee, waarom niet?
    
    Ja, dat zijn wij met u eens. In het park is in dit kader jaren geleden een proef gedaan met het verbeteren van de groeiplaats bij bestaande bomen. Dit is gedaan met de methode van ploffen en de grond injecteren met een substraat. Er is geen verandering in de bomen waargenomen. De bomen zijn beter noch slechter geworden.
    In het plan is verder rekening gehouden met het verrijken van groeiplaatsen door het aanleggen van lage beplanting en hoog gras op meerdere plekken.
    
    
12. Is het college het met ons eens dat de aan te planten vervangende bomen op deze locatie niet uit het budget van de ‘netto 1000 bomen extra’ (zoals afgesproken in het Coalitieakkoord) mogen worden bekostigd en kan het college bevestigen dat dat ook niet zal gebeuren? Zo nee, waarom niet?
    
    Ja, dat zijn wij met u eens. Dit project heeft zijn eigen financieringsbron en komt dus niet ten laste van het budget voor de 1000 extra bomen.

Wij vertrouwen u hiermee voldoende te geïnformeerd te hebben.

Hoogachtend,

Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen