Uitkopen boeren voor stikstofrechten
Schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders
-
- Vragen
- Uitkopen boeren voor stikstofrechten
Indiendatum: 10 feb. 2024
Geacht college,
Vanochtend moesten wij tot onze verbijstering uit de Gelderlander vernemen dat meerdere Betuwse boeren zijn benaderd om hun stikstofrechten te verkopen aan Nijmegen, zodat Nijmegen gemakkelijker kan bouwen. Dit terwijl de raad hierover niet is geïnformeerd en uit de technische toelichting op 11 januari kon worden opgemaakt dat de gemeente Nijmegen genoeg stikstofruimte heeft voor haar bouwplannen.
De Partij voor de Dieren heeft al in 2019 vragen gesteld over de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State en nog een aantal keren daarna. Tevens hebben wij een motie ingediend met een verzoek om meer informatie. Keer op keer antwoordde het college dat er geen enkel negatief gevolg was voor de Nijmeegse bouwplannen en dat die konden doorgaan zonder negatieve gevolgen voor natuur, omliggende Natura-2000 gebieden en biodiversiteit.
De Partij voor de Dieren vraagt zich naar aanleiding van bovenstaande het volgende af:
1. Klopt het dat bedrijventerrein de Grift en Winkelsteeg zonder aankoop van stikstofrechten uit andere gemeenten niet kunnen worden gerealiseerd?
a. Zo nee, waarom doet de gemeente dan moeite stikstofrechten op te kopen?
b. Zo ja:
i. Waarom is de raad niet (vooraf) geïnformeerd over deze stikstofrechtenjacht en moeten we dit uit de krant vernemen?
ii. Zijn er nog meer bouwplannen waarvoor extra stikstofruimte nodig is?
iii. Is het college bereid te delen hoe vaak al is overgegaan tot uitkoop van boeren voor stikstofrechten, uitgesplitst naar binnen de gemeentegrenzen en buiten de gemeentegrenzen, evenals de bedragen die daarmee gemoeid waren?
iv. Is het college het met ons eens dat er in de Stadsbegroting 2023 geen geld is gereserveerd voor de aankoop van stikstofrechten buiten onze gemeente? Zo nee, waarom niet?
2. Is het college het met ons eens dat de raad actief, vooraf had moet worden geïnformeerd over het feit dat;
a. Er kennelijk toch te weinig stikstofruimte is? Zo nee, waarom niet?
b. De gemeente moeite doet stikstofrechten te verkrijgen door uitkoop van boeren buiten de eigen gemeentegrenzen? Zo nee, waarom niet?
3. Is het college het met ons eens dat Nijmegen, door op eigen houtje boeren uit te kopen buiten de gemeentegrenzen zonder overleg met andere overheden, meedoet aan de ‘Wild West-situatie’ die is ontstaan inzake stikstofrechten en -handel, en op oneigenlijke wijze voordringt? Zo nee, waarom niet?
4. Is het college het met ons eens dat deze ‘Wild West-situatie’ zeer onwenselijk is? Zo nee, waarom niet?
5. Is het college bereid de huidige jacht door de gemeente op stikstofrechten buiten haar gemeentegrenzen te beëindigen? Zo nee, waarom niet?
6. Is het college het met ons eens dat landelijke regie nodig is om een goede verdeling van stikstofruimte te bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?
7. Is het college het met ons eens dat de stikstofruimte die er nog is in Gelderland in eerste instantie moet worden ingezet voor natuurherstel, gezien het feit dat de natuur door stikstofdepositie op veel plekken in erbarmelijke staat verkeert? Zo nee, waarom niet?
8. Is het college bereid op landelijk en provinciaal niveau te pleiten voor verstandige regie op de
belangenafweging inzake stikstof, waarbij natuurbelangen en (in tweede instantie) wonen het zwaarst
gewogen moeten worden? Zo nee, waarom niet?
De fractie van de Partij voor de Dieren ziet met belangstelling uw antwoorden tegemoet.
Indiendatum:
10 feb. 2024
Antwoorddatum: 7 mrt. 2023
Geachte mevrouw Lauret,
Met deze brief beantwoorden wij de vragen ‘Uitkopen boeren voor stikstofrechten’ die u heeft gesteld namens de raadsfractie Partij voor de Dieren Nijmegen, op grond van art. 39 van het Reglement van Orde.
Vooraf
Om ontwikkelingen mogelijk te maken kan het kopen van stikstofruimte (extern salderen) nodig zijn. Grotere ontwikkelingen, zoals uitbreiding van De Grift en Winkelsteeg, zorgen voor een (beperkte) stikstofdepositietoename op Natura 2000-gebieden: niet alleen op de Rijntakken, maar ook op de verder weg gelegen - gevoeligere - Natura 2000-gebieden, zoals de Veluwe. Door de recent vervallen vrijstelling voor de bouwfase is het stikstofprobleem groter geworden. Als intern salderen niet voldoende is, moet worden gekeken naar extern salderen. Omdat Nijmegen zelf geen stikstofruimte heeft en er ook niet altijd een beroep
kan worden gedaan op de stikstofruimte van de provincie, moet de benodigde stikstofruimte worden aangekocht. Extern salderen is in Nederland een wettelijk instrument en gebruikelijke praktijk. Het Rijk, provincies, ontwikkelaars en ook boeren onderling salderen om nieuwe ontwikkelingen en uitbreidingen van de bedrijfsvoering mogelijk te maken.
Stikstofruimte kopen we aan van agrarische bedrijven die zelf actief stikstofruimte aanbieden. Als een agrarisch bedrijf stikstofruimte verkoopt komt daarvan automatisch 30% ten goede aan de natuur; 70% is beschikbaar om te salderen. Daarmee daalt de totale stikstofuitstoot. In de nabije toekomst wordt het afroompercentage waarschijnlijk verhoogd naar 40%. Als er met agrarische ondernemers in een buurgemeente gesprekken worden gevoerd, informeren we de betreffende buurgemeente daarover. In december 2021 is een koopovereenkomst voor stikstofruimte met een agrarische ondernemer uit Nijmegen gesloten. Het college heeft hierover een openbaar besluit genomen.[1]
Vraag 1
Klopt het dat bedrijventerrein de Grift en Winkelsteeg zonder aankoop van stikstofrechten uit andere gemeenten niet kunnen worden gerealiseerd?
a. Zo nee, waarom doet de gemeente dan moeite stikstofrechten op te kopen?
b. Zo ja:
i. Waarom is de raad niet (vooraf) geïnformeerd over deze stikstofrechtenjacht en moeten we dit uit de krant vernemen?
ii. Zijn er nog meer bouwplannen waarvoor extra stikstofruimte nodig is?
iii. Is het college bereid te delen hoe vaak al is overgegaan tot uitkoop van boeren voor stikstofrechten, uitgesplitst naar binnen de gemeentegrenzen en buiten de gemeentegrenzen, evenals de bedragen die daarmee gemoeid waren?
iv. Is het college het met ons eens dat er in de Stadsbegroting 2023 geen geld is gereserveerd voor de aankoop van stikstofrechten buiten onze gemeente? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: In december 2021 is een koopovereenkomst voor stikstofruimte met een agrarische ondernemer uit Nijmegen gesloten. Het college heeft hierover een besluit genomen. Het is de bedoeling om die stikstofruimte binnenkort in te zetten voor De Grift. Daarnaast lopen nog twee gesprekken over aankoop van stikstofruimte in de buurgemeenten Heumen en Overbetuwe.
Ook voor Winkelsteeg is extern salderen nodig. Er is ook voor Winkelsteeg niet alleen sprake van een stikstofdepositietoename op Natura 2000-gebied Rijntakken, maar ook op de verder weg gelegen - gevoeligere - Natura 2000-gebieden, zoals de Veluwe. De berekende toenamen op de kwetsbare Natura 2000-gebieden zijn laag, mede gelet op de worst case-benadering en de onnauwkeurigheden en onzekerheden met betrekking de gemodelleerde stikstofeffecten, maar noodzaken, ondanks die lage waarden, tot het mitigeren (salderen) van deze effecten. Ondanks de zeer beperkte toenamen wordt daarom een beroep gedaan op externe saldering, via de stikstofruimte van de provincie en/of via de eigen aankoop van stikstofrechten. Extern salderen met de stikstofruimte van de provincie kan niet zomaar: er is nog maar beperkt saldo beschikbaar en alleen voor woningbouw.
Om de grote gebiedsontwikkelingen mogelijk te maken worden tal van onderzoeken uitgevoerd en daarmee gepaard gaande onderzoekskosten gemaakt. Deze kosten maken veelal onderdeel uit van een planexploitatie, zo ook deze kosten. De verantwoording over de kosten en baten van planexploitaties verloopt jaarlijks via de Voorgangsrapportage Grote
Projecten. De bedragen die hiermee gemoeid zijn, zijn relatief gezien beperkt en staan niet in verhouding met andere kostenposten bij dergelijke gebiedsontwikkelingen. Indien gewenst kan uw college de bedragen die hiermee gemoeid zijn (vertrouwelijk) delen.
Vraag 2
Is het college het met ons eens dat de raad actief, vooraf had moet worden geïnformeerd over het feit dat;
a. Er kennelijk toch te weinig stikstofruimte is? Zo nee, waarom niet?
b. De gemeente moeite doet stikstofrechten te verkrijgen door uitkoop van boeren buiten de eigen gemeentegrenzen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:. Bij de toelichting begin januari van dit jaar is hiervan melding gemaakt. Extern salderen is een wettelijk instrument en gebruikelijke praktijk. Zodra ons college een overeenkomst stikstofruimte heeft gesloten, dan staat dat op de openbare besluitenlijst.
Vraag 3
Is het college het met ons eens dat Nijmegen, door op eigen houtje boeren uit te kopen buiten de gemeentegrenzen zonder overleg met andere overheden, meedoet aan de ‘Wild West-situatie’ die is ontstaan inzake stikstofrechten en -handel, en op oneigenlijke wijze voordringt? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Nee. Indien een overeenkomst wordt gesloten, dan nemen we vooraf contact op met de betreffende gemeente. Met de gemeente Heumen is vooraf contact geweest. Met de gemeente Overbetuwe is dat niet gebeurd omdat de gesprekken in een nog (te) vroege verkennende fase zaten. Uiteindelijk heeft dit gesprek niet geleid tot aankoop.
Vraag 4
Is het college het met ons eens dat deze ‘Wild West-situatie’ zeer onwenselijk is? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Nee. Extern salderen is een wettelijk instrument en gebruikelijke praktijk. Extern salderen is van belang voor de grote opgaves voor werken en wonen, naast de natuuropgaves.
Vraag 5
Is het college bereid de huidige jacht door de gemeente op stikstofrechten buiten haar gemeentegrenzen te beëindigen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Nee. Volgens ons college is er geen sprake van een jacht, maar inzet van wettelijk instrument. Het is in het belang van de grote opgaves voor werken en wonen, naast de natuuropgaves, om de mogelijkheden van extern salderen te benutten.
Vraag 6
Is het college het met ons eens dat landelijke regie nodig is om een goede verdeling van stikstofruimte te bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Zolang er geen landelijke en provinciale regie is, opereren we binnen de wettelijke kaders.
Vraag 7
Is het college het met ons eens dat de stikstofruimte die er nog is in Gelderland in eerste instantie moet worden ingezet voor natuurherstel, gezien het feit dat de natuur door stikstofdepositie op veel plekken in erbarmelijke staat verkeert? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Nee. Deels moet extern salderen mogelijk blijven voor de grote opgaves voor werken en wonen, naast de natuuropgaves. Het college meent dat het bevoegde gezag op stikstof, de provincie, samen met het Rijk voldoende maatregelen moet treffen voor natuurherstel. Een deel van de gekochte rechten, de 30%-afroming, komt ten goede aan
natuurherstel.
Vraag 8
Is het college bereid op landelijk en provinciaal niveau te pleiten voor verstandige regie op de
belangenafweging inzake stikstof, waarbij natuurbelangen en (in tweede instantie) wonen het zwaarst
gewogen moeten worden? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Zie antwoord op vraag 7.
Voor de volledigheid wordt nog opgemerkt dat in Nijmegen met name veel woningbouwprojecten en bijbehorende voorzieningen worden gerealiseerd. Dergelijke projecten veroorzaken veel minder stikstofemissie dan de intensieve veehouderijen, de grote infraprojecten en de grote industrieprojecten. De meeste projecten hebben ook alleen stikstofeffecten op de minder gevoelige Rijntakken. De prognoses van het RIVM, zoals opgenomen in AERIUS, geven aan dat er in de prognosejaren nauwelijks (2025, 2030) sprake meer is van een stikstofoverbelasting in Natura 2000-gebied Rijntakken. Voor de andere verder weg gelegen Natura 2000-gebieden (o.a. Veluwe en St. Jansberg) ligt dit anders en er is er dan nog wel sprake van overbelasting.
Hoogachtend,
Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen
Wij staan voor:
Interessant voor jou
Geen voortijdige kap van bomen aan Blaise Pascalplein
Lees verder
Bomenkap in Park Brakkenstein
Lees verder