Jaagt Nijmegen de patrijs op reis?

Indiendatum: 18 sep. 2021
Antwoorddatum: 12 okt. 2021

Geachte mevrouw Lauret,

In uw brief van 18 september 2021 stelt u ons een aantal vragen over de aanwezigheid van patrijzen in de Waalsprong en de maatregelen die getroffen worden om de patrijs te beschermen. Hieronder geven wij antwoord op uw vragen.

1. Is het college op de hoogte van de aanwezigheid van patrijzen in de Waalsprong, zoals op het terrein van Hornbach, in het binnendijkse gebied langs de Lentse Warande ten oosten van de Waalbrug en op Veur-Lent?
   
   Ja, de aanwezigheid van patrijzen in de Waalsprong is bij het college bekend. Ter uitvoering van het ecologische werkprotocol SMP-N heeft de daartoe ingehuurde ecoloog onder andere patrijzen in de Waalsprong waargenomen. Op basis van de waarnemingen is het maaibeheer aangepast waardoor de patrijs heeft kunnen broeden.
   
   
2. Kan het college toelichten waarom de patrijzen niet zijn vermeld in de diverse uitgevoerde quickscans en natuuronderzoeken ten behoeve van de diverse bouwplannen in de Waalsprong?
   
   Met de quickscans en natuuronderzoeken wordt in beeld gebracht of er mogelijk sprake kan zijn van strijdigheid met de verbodsbepalingen uit de Wet natuurbescherming. De patrijs heeft volgens deze wet een “tijdelijke voortplantingsplaats” en staat niet op de lijst ‘jaarrond beschermde nesten’. In de quickscans wordt onderscheid gemaakt tussen vogels met jaarrond beschermde nesten en overige soorten vogels. Voor beide groepen geldt dat het verstoren van broedgevallen moet worden voorkomen. Voor vogels met jaarrond beschermde nesten is vervolgnatuuronderzoek nodig om deze vaste nestlocaties te bepalen. Bij de overige groep, waar onder andere de patrijs toe behoort, kan de nestlocatie variëren. Vandaar dat in de onderzoeken de soorten met een vaste rust- en verblijfplaatsen met name worden benoemd, en dat voor álle vogelsoorten wordt vermeld dat het verboden is om vogelnesten die in gebruik zijn te verstoren. We nemen maatregelen om aan dat verbod te voldoen en dat is geborgd in het ecologisch werkprotocol SMP-N.
   Daarmee voldoen we aan de Wnb en is er sprake van een uitvoerbaar bestemmingsplan.
   Weliswaar staat de patrijs op de rode lijst, maar deze lijst is een informatiebron over de status van dier- en plantensoorten en heeft een signaalfunctie. Het geeft aan hoe het met een bepaalde soort gaat. De feitelijke bescherming vindt niet plaats via de rode lijst maar via de Wnb.
   
   
3. Zijn er voor Hornbach en de bouwplannen langs de Lentse Warande ten oosten van de Waalbrug ontheffingen aangevraagd voor de patrijs bij de provincie?
   a. Zo nee, waarom niet?
   b. Zo ja, zijn die verleend?
   
   Nee. Voor niet jaarrond beschermde vogels is geen ontheffing nodig als er voor wordt gezorgd dat broedende vogels niet verstoord worden. Dit is een wettelijke verplichting waarvoor geen ontheffing kan worden verkregen. Voorzorgsmaatregelen zoals het werken buiten kwetsbare perioden, het aanpassen van de werkwijze, het uitvoeren van veldinspecties door een deskundige voor start van de werkzaamheden en het ongeschikt maken van de locaties zijn opgenomen in het Soortenmanagementplan Nijmegen de Waalsprong (SMP-N) en het Werkprotocol SMP-N.
   
   
4. Kan het college aangeven waarom de patrijs niet is opgenomen in het soortenmanagementplan?
   
   De vogelsoorten die in het SMP-N zijn opgenomen betreffen vogels met een jaarrond beschermde nestplaats. De nestplaats van de patrijs is niet jaarrond beschermd. Er zijn wel maatregelen in opgenomen die gelden voor de bescherming van álle voorkomende soorten (voorzorgsmaatregelen en zorgplicht), dit is tevens vastgelegd in het Werkprotocol SMP-N.
   Het is de opzet van het SMP-N dat diverse soorten profiteren van de voorgenomen biodiverse inrichting en het ecologisch beheer van de gebieden. Dit doel is ook als zodanig benoemd in het SMP-N. In het verleden was het gangbaar om ontwikkelgebieden ver van te voren “natuurvrij’ te maken om zo risico’s op vertraging te voorkomen. Door het SMP-N blijft vegetatie nu voortaan bewust langer staan, soms zelfs meerdere jaren, waar vervolgens diverse soorten van profiteren waaronder de patrijs. Ook binnen een seizoen wordt gevarieerd met maaitijdstippen. Zo zijn het afgelopen jaar bepaalde delen bewust later in het seizoen gemaaid om aanwezige nesten van patrijzen te ontzien. Door het SMP-N is extra aandacht gekomen voor het behouden van soorten, zowel beschermd als onbeschermd.
   
   
5. Is het college bereid de patrijs in het soortenmanagementplan op te nemen?
   
   Dat is niet wenselijk. Het soortenmanagementplan is de onderlegger van de gebiedsontheffing die door de provincie is verleend en deze twee zaken zijn rechtsreeks gekoppeld. Het SMP-N wordt gewijzigd als het nodig is een soort onder de gebiedsontheffing te brengen. Voor de patrijs is dat niet nodig. Wel is het mogelijk om extra aandacht te besteden aan de soort in de communicatie en uitvoering van het SMP-N. Vorig jaar is via Facebook en de webpagina Stadsnatuur Waalsprong aan bewoners gevraagd om tijdens wandelingen rekening te houden met de aanwezigheid van broedende patrijzen en de natuur te respecteren. (https://www.waalsprong.nl/stad...). En door tijdens de bouwfase ruige overhoekjes te laten staan en perceelranden kruidenrijk te houden kan ook de bouwende partij diverse soorten een plek bieden. Deze en andere mogelijkheden worden verder uitgewerkt in het biodiversiteitsplan dat in concept is opgesteld voor de hele stad, zie 6.
   
   
6. Is het college bereid alsnog actieve natuurbeschermingsmaatregelen te nemen om de patrijs in Nijmegen te beschermen?
   a. Zo nee, waarom niet?
   b. Zo ja, welke?
   
   Ja. Naast het soortenmanagementplan wordt er gewerkt aan een gemeentelijk biodiversiteitsplan. Dit biodiversiteitsplan is in concept gereed en bevat actieve beschermingsmaatregelen ten gunste van diverse soorten waaronder de patrijs. Dit wordt verder uitgewerkt.
   
   
7. Is het college bereid met de provincie in overleg te gaan om te bepalen welke actieve natuurbeschermingsmaatregelen moeten worden genomen om de patrijs binnen Nijmegen te beschermen?
   a. Zo nee, waarom niet?
   b. Zo ja, is het college bereid de uitkomsten van deze gesprekken met de raad te delen?
   
   Overleg met de provincie is niet noodzakelijk omdat het hier een gemeentelijke beleidsuitwerking betreft. Actieve natuurbeschermingsmaatregelen krijgen een plaats in het biodiversiteitsplan dat nu voor de hele stad wordt opgesteld en staan los van de verbodsbepalingen uit de Wet natuurbescherming.

Hoogachtend,
Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen