Leiden onze wegen en dijken tot lijken?

Indiendatum: 16 apr. 2021
Antwoorddatum: 22 jun. 2021

Geachte mevrouw E. Lauret,

U heeft ons op grond van artikel 39 van het Regelement van Orde vragen gesteld over de toepassing van thermisch gereinigde grond (tgg) in Nijmegen. Met deze brief beantwoorden wij uw vragen.

1. Is er van ATM in het verleden thermisch gereinigde grond ergens in Nijmegen toegepast, door RWS, waterschap, gemeente of andere (overheids)organisaties? Of wordt dit materiaal momenteel ergens toegepast?
   
   Voor zover we hebben kunnen nagaan is er geen thermisch gereinigde grond toegepast in Nijmegen.
   Belangrijke informatiebron is het landelijk meldpunt bodemkwaliteit. Hier worden sinds 2008 centraal alle toepassingen van grond binnen Nederland bijgehouden op basis van het Besluit bodemkwaliteit (Bkk). Uitzonderingen op deze meldingsplicht zijn:
   1. het toepassen van grond door particulieren, als het om een toepassing gaat van minder dan 50 m3 grond. We gaan er vanuit dat hierbij geen thermisch gereinigde grond zit, thermisch gereinigde grond wordt meestal in grotere hoeveelheden toegepast.
   2. het toepassen van grond in het kader van een sanering die wordt uitgevoerd onder het Besluit uniforme sanering. Via de BUS-melding wordt al aangegeven of er grond wordt toegepast die van elders afkomstig is. Deze saneringen worden gecontroleerd door de toezichthouder. Er zijn geen toepassingen bekend van tgg op BUS saneringslocaties in Nijmegen.
      
      Bij de meldingen bij het landelijk meldpunt bodemkwaliteit wordt onderscheid gemaakt tussen toepassing op landbodem (hiervoor is de gemeente het bevoegd gezag) en toepassingen op een waterbodem (hiervoor is Rijkswaterstaat het bevoegd gezag voor de rijkswateren (binnen Nijmegen gaat het om het Maas- Waalkanaal en de Waal) of het waterschap als beheerder van de niet rijkswateren (de overige watergangen en plassen).
      
      Vanaf 2008, zijn er in Nijmegen 1105 toepassingen van grond op landbodem gemeld. Voor 781 toepassingen is duidelijk dat de grond niet afkomstig is van ATM of een ander bedrijf dat grond thermisch reinigt. De overige toepassingen (zo’n 25%) betreffen grond waarvan de locatie van herkomst niet bekend is, maar die volgens de melding voldoet aan de Achtergrondwaarde, en dus schoon is. Bij meldingen van toepassing van schone grond hoeft er geen bewijs te worden bijgeleverd dat de toe te passen grond hieraan voldoet. Het bevoegd gezag kan deze gegevens wel opvragen bij de melder/toepasser/ontvanger. Deze gegevens hoeven echter maar 5 jaar te worden bewaard. De ODRN is sinds eind 2017 gemandateerd om toezicht te houden op toepassingen van grond. Zij geven aan dat ze meestal navraag doen naar het bewijsmiddel voor de kwaliteit van dergelijke grond. De periode daarvoor werd dit toezicht uitgevoerd door de gemeente Nijmegen. Ook de voormalig toezichthouder van de gemeente Nijmegen deed meestal navraag naar het bewijsmiddel.
      Er zijn volgens de ODRN en de voormalig toezichthouder van de gemeente Nijmegen geen toepassingen bekend van thermisch gereinigde grond binnen de gemeente Nijmegen.
      
      Voor wat betreft de toepassingen in of op waterbodems is navraag gedaan bij Waterschap Rivierenland en Rijkswaterstaat. Tot waterbodems behoren behalve watergangen ook de buitendijks gelegen gronden.
      Rijkswaterstaat heeft naar aanleiding van onze vraag over de toepassing van thermisch gereinigde grond in Nijmegen een screening gedaan in hun systemen op de termen zoals TGG, ATM, Moerdijk, thermisch en op de projectdata (alle Bbk-meldingen) en daaruit komt niets naar voren met betrekking tot toepassing van thermisch gereinigde grond op locaties in Nijmegen. Ook bij de afdeling Handhaving van Rijkswaterstaat zijn geen toepassingen met TGG bekend.
      Ook het Waterschap Rivierenland heeft aangegeven dat voor zover bekend er geen thermische grond is toegepast op waterbodems of in diepe plassen in de gemeente Nijmegen.
      Bij het project Ruimte voor de Rivier (dat grotendeels als waterbodem wordt beschouwd) heeft de gemeente toezicht gehouden op de toepassing van grond. Daarbij is geen toepassing gemeld van thermisch gereinigde grond.
      
      Zo ja:
      a. Kan het College aangeven op welke locaties deze tgg van ATM is en/of wordt toegepast? Zo nee, waarom niet?
      
      Op basis van het genoemde overzicht van 1105 toepassingen van grond, de informatie van Rijkswaterstaat, en hetgeen wij weten over toepassingen in het project Ruimte voor de rivier is het onwaarschijnlijk dat er in Nijmegen tgg van ATM is toegepast.
      
      b. Is het College bereid onderzoek te doen naar de uitspoeling van schadelijke stoffen op de locaties waar deze tgg van ATM is gebruikt? Zo nee, waarom niet?
      
      Gezien het antwoord op de vorige vraag (a.) is er geen aanleiding om dergelijk onderzoek te doen.
      
      c. Is het College bereid, indien er uitspoeling van schadelijke stoffen blijkt, het desbetreffende project te saneren? Zo nee, waarom niet?
      
      Gezien het antwoord op de vorige vraag (b.) is er geen aanleiding om een dergelijke sanering te doen.
      
2. Is het College met ons van mening dat ook projecten waarin tgg van andere leveranciers is gebruikt moeten worden onderzocht op uitspoeling van gevaarlijke stoffen? Zo nee, waarom niet?
   
   Op basis van het antwoord op vraag 1 verwachten we niet dat er in Nijmegen thermisch gereinigde grond van andere leveranciers is toegepast. We kennen geen projecten die vanwege toepassing van tgg eventueel in aanmerking komen om te onderzoeken op uitspoeling van stoffen.
   
   
3. Indien het in de macht van het College ligt: is het College bereid de toepassing van tgg van ATM in het bijzonder en liefst ook van andere leveranciers in de toekomst in onze gemeente uit te sluiten om risico’s te voorkomen?
   
   Als thermisch gereinigde grond is voorzien van een erkend kwaliteitsbewijs mag deze volgens de wet- en regelgeving worden toegepast. We kunnen geen beleid opstellen waarmee de toepassing van grond die voorzien is van een geldig kwaliteitsbewijs niet mag worden toegepast binnen onze gemeente.
   Eventueel kunnen we wel als opdrachtgever van werken waarbij grond wordt toegepast of als ontvanger van de grond, het toepassen van thermisch gereinigde grond uitsluiten, maar dat vinden we niet nodig. Dat leggen we hierna uit.
   Bedrijven die grond thermisch mogen reinigen moeten over een BRL 7500 certificaat beschikken (Bewerken van verontreinigde grond en baggerspecie). Dit certificaat wordt afgegeven door een certificerende instelling die controleert of het bedrijf voldoet aan de eisen die zijn opgenomen in deze BRL 7500. Een certificerende instelling controleert periodiek of het bedrijf nog voldoet aan de BRL7500. De inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T) van Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het toezicht op deze hele keten. We gaan er vanuit dat deze werkwijze voldoende garanties biedt voor het veilig toepassen van thermisch gereinigde grond.
   Uit het krantenbericht dat u heeft bijgevoegd blijkt dat er aanwijzingen zijn dat toegepaste thermisch gereinigde grond afkomstig van ATM mogelijk niet voldoet. Daarom is een strafrechtelijk onderzoek ingezet tegen ATM en moet ATM zijn proces aanpassen.
   Bij andere bedrijven zijn er geen aanwijzingen dat thermisch gereinigde grond niet voldoet aan de eisen uit het besluit bodemkwaliteit.
   Bij de melding van toepassing van grond in de gemeente Nijmegen wordt getoetst of de melding voldoet. Steekproefsgewijs worden de toepassingen in het veld bezocht en gecontroleerd. Als er gerede twijfel is over de kwaliteit van toe te passen grond hebben we de mogelijkheid om de kwaliteit nogmaals vast te stellen, en maken we daar gebruik van.
   Er zijn dus voldoende controlemomenten en -mogelijkheden ingebouwd.
   
   
4. Indien het niet in de macht van het College ligt: is het College bereid met organisaties die mogelijk tgg binnen onze gemeentegrenzen willen toepassen in gesprek te gaan om het gebruik van tgg te voorkomen?
   
   In het antwoord op vraag 3 is uitgelegd waarom we het niet nodig vinden om als opdrachtgever een toepassing met tgg uit te sluiten. Evenzo vinden we het niet nodig om in gesprek te gaan met organisaties die mogelijk tgg binnen onze gemeentegrenzen willen toepassen.

Hoogachtend,
Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen