Meer afval, meer afval­bakken, vaker legen en nudging

Indiendatum: 21 apr. 2021
Antwoorddatum: 25 mei 2021

Geachte mevrouw Lauret,

Wij hebben uw brief met schriftelijke vragen (artikel 39) met als onderwerp “Meer afval, meer afvalbakken, vaker legen en nudging” ontvangen. Hieronder vindt u onze antwoorden op uw vragen.

1. In uw brief aan de Raad over het ‘Optimalisatieplan afvalbakken’ d.d. 6 oktober 2020 gaf het College al aan dat door corona de behoefte aan afvalbakken mogelijk toeneemt. Is het College het met ons eens dat het afhalen van maaltijden, dranken en versnaperingen door de coronamaatregelen inderdaad een grote vlucht heeft genomen en dat dit inderdaad tot meer afval in de openbare ruimte leidt? Zo nee, waarom niet?
   
   Nee, dit ligt genuanceerder. Wij zien tijdens coronatijd geen algemene toename van afval in de hele stad als gevolg van meer take-away consumpties, maar wel op specifieke, op dat moment populaire verblijfsplekken en looproutes op piekmomenten zoals zonnige dagen. Door coronamaatregelen zoals sluiting of beperkte opening van de binnenstad (winkels en horeca) verschuift de normale piekbelasting van kernwinkelgebied naar parken en wandelgebieden zoals Kronenburgerpark, Waalkade en het Rivierpark. We zien ook dat het publiek en daarmee het afval zich over een groter oppervlak in het gehele centrum verspreidt, in plaats van alleen in het kernwinkelgebied. Het totaal aantal meldingen voor de hele stad van volle afvalbakken of zwerfafval was niet groter dan anders, maar er waren wel relatief meer meldingen over het centrum. De gemonitorde beeldkwaliteit voldeed meestal aan de eisen. Hierbij dient vermeld dat we sinds 2020 voor de reiniging voor de gehele stad, ook het stadscentrum, dezelfde beeldkwaliteit normen (B-kwaliteit) hanteren, terwijl we voorheen een iets hogere beeldkwaliteit voor het centrum aanhielden (A-kwaliteit).
   
2. Het College schreef in dezelfde brief dat het risico op een groter aanbod van afval bij (nieuwe) coronamaatregelen wordt opgevangen door zowel het gebruik van de afvalbak als de vervuilingsdruk in kaart te brengen. De resultaten worden meegenomen bij de afweging om een afvalbak wel of niet te verwijderen, bij te plaatsen, of alleen de ledigingsfrequentie te intensiveren. Is het College het met ons eens dat er in dit takeaway-tijdperk naar verhouding toch nog steeds te weinig afvalbakken zijn en/of dat ze vaker zouden moeten worden geleegd, met name rond locaties waar veel afhaalmogelijkheden zijn? Zo nee, waarom niet?
   
   Nee, wij kunnen niet in zijn algemeenheid stellen dat bij locaties met veel afhaalmogelijkheden er een tekort is aan openbare afvalbakken en een te lage ledigingsfrequentie. Of er ergens een afvalprobleem ontstaat hangt af van het weer, de verblijfsmogelijkheden (horeca en winkels open of niet) en populariteit van een gebied, het soort afhaallocatie of verkochte waren, de eigen afvalvoorzieningen van de ondernemer en het type publiek wat er komt. Wij verwachten ook dat de invoering van statiegeld op plastic flesjes dit jaar mogelijk een remmend effect zal hebben op de hoeveelheid afval die vrijkomt in de openbare ruimte, al is de omvang ervan moeilijk te voorspellen. Gedurende de coronaperiode zijn er op specifieke locaties wel piekbelastingen van afvalaanbod gezien, die niet met de bestaande voorzieningen en onderhoudsmaatregelen opgevangen konden worden. Deze zijn niet perse gelinkt aan afhaallocaties, en zijn mogelijk ook van tijdelijke aard.
   
3. Is het College opnieuw bereid te bekijken op welke locaties dit een serieus probleem vormt en op de probleemlocaties (tijdelijk) voor meer afvalbakken te zorgen of deze nog vaker te ledigen zolang de coronamaatregelen voortduren? Zo nee, waarom niet?
   
   Ja, op probleemlocaties treffen we (tijdelijke) maatregelen. Zo zijn in populaire verblijfsgebieden zoals Kronenburgerpark, Lentse Warande, Veur-Lent, Lentse Plas en de Ooijpoort de ledigingsfrequenties al verhoogd, en zijn eerder dan normaal de afvalvoorzieningen van het hoogseizoen bijgeplaatst. Langs de Waalkade plaatsen we afvalbakken bij, als ook op de hoek Koningsplein /Marikenstraat.
   Deze aanpassingen vinden plaats vooruitlopend op de gedetailleerde uitvoering van het optimalisatieplan afvalbakken voor deze gebieden. De afgelopen maanden zijn alle afvalbakken van de stad in kaart gebracht. Op dit moment wordt het gebruik en de ledigingsfrequentie van deze afvalbakken geïnventariseerd. De eventuele benodigde aanpassingen worden vanaf juni gebied voor gebied doorgevoerd. De totale doorlooptijd van het project voor de hele stad is nog niet aan te geven. Na de aanpassingen blijft het beheer van het afvalbakkenbestand een dynamisch proces wat meebeweegt met de veranderingen in de stad. Wij proberen daarbij zo goed mogelijk in te schatten of veranderingen in afvalaanbod een tijdelijke of meer permanente oplossing nodig hebben.
   
4. Is het College het met ons eens dat we bij gedragsbeïnvloeding van bezoekers die niet in het gebied wonen vooral naar creatieve oplossingen moeten zoeken om mensen in de openbare ruimte te verleiden hun afval in afvalbakken te doen of, als afvalbakken vol zijn, mee naar huis te nemen (nudging)? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe wil het College dit gaan aanpakken?
   
   Ja, het college is het met u eens dat we subtiele beïnvloeding die leidt tot het gewenste gedrag (nudges), niet alleen moeten inzetten bij het tegengaan van dumpgedrag in afvalbakken, maar ook ten behoeve van het goede gebruik van afvalbakken door bezoekers. Nudging is echter al onderdeel van onze werkwijze, naast de bewuste beïnvloeding van goed gedrag door communicatiecampagnes via allerlei kanalen. Het is niet nodig daarbij altijd naar ingewikkelde of creatieve maatregelen te grijpen. We kijken per gebied en type gebruiker wat er nodig is. Het beter plaatsen (meer in het zicht of in de looproute) van een afvalbak of meer of grotere afvalbakken is ook een subtiele maar eenvoudige hint naar het juiste gedrag wat al effectief kan zijn, of het nu gaat om toeristen of bewoners uit Nijmegen. Het aanbieden van afvalzakjes met motiverende teksten bij de Ooijpoort toegang naar de Waalstranden, of het toepassen van Street art op afvalbakken aan de Waalkade zijn voorbeelden van het verleiden tot goed gedrag van bezoekers, evenals het zichtbaar reinigen door wijkvegers en het aanspreken van gebruikers door afvalcoaches. Wij houden landelijke voorbeelden en ontwikkelingen in het oog en passen die toe wanneer dit passend is voor de beoogde doelgroep en situatie en eenvoudige maatregelen niet werkzaam blijken.

Hoogachtend,
Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen