Meer dieren­mis­han­deling door coron­a­maat­re­gelen


Is dieren­mis­han­deling toege­nomen door coron­a­maat­re­gelen? Integraal beleid is nodig voor aanpak dieren­mis­han­deling en huiselijk geweld

Indiendatum: 20 mei 2020

Indiener: Eline Lauret

Geacht College,

De coronacrisis en de noodzakelijke coronamaatregelen brengen bij sommige burgers oplopende spanningen en veel frustratie teweeg. Dit leidt in Nederland en wereldwijd tot een toename van huiselijk geweld[1]. Zoals bekend zijn daarbij vaak ook dieren betrokken.

Het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling ziet een toename van dierenleed zowel binnenshuis als buitenshuis sinds de coronamaatregelen van kracht zijn[2].

Dierenmishandeling is dierenleed dat moet worden aangepakt en het kan wijzen op mensen die worden mishandeld[3][4][5]. Dierenmishandeling kan ook een waarschuwing zijn dat huiselijk geweld de volgende stap is. Omgekeerd worden in situaties met huiselijk geweld vaak niet alleen mensen maar ook dieren mishandeld.

Huiselijk geweld en dierenmishandeling hebben in veel gevallen dezelfde basis: macht en controle willen hebben over iemand (dier of mens) die zich niet of slecht kan verdedigen. Er zijn ook veel gevallen waarbij de daders in psychosociale problemen verkeren. Vaak gaat het om mensen met geld- en/of drugsproblemen, mensen die in psychische nood zijn of mensen met relationele problemen.

In de laatste tientallen jaren leidde onderzoek in de VS, Australië, Engeland, Canada en Nieuw-Zeeland tot stappen voor samenwerking om mensen- en dierenmishandeling te voorkomen. Deze benadering leidde in diverse landen tot een forse toename van het aantal meldingen van geweld tegen mensen en dieren, tot succesvolle opsporingen, en zelfs tot andere wetgeving en gecombineerde opvangtehuizen voor slachtoffers (mens en dier).

Daarom stelt de Partij voor de Dieren de volgende vragen aan het College:

  1. Weet het College of in Nijmegen huiselijk geweld tijdens de coronacrisis is toegenomen?
    Zo nee, waarom weet het College dat niet?

    Volgens een eerdere toezegging van wethouder Visser zouden wijkteams bij huiselijk geweld ook specifiek op de mishandeling van in het huishouden aanwezige dieren gaan letten.
  2. Hoe wordt dit inmiddels uitgevoerd?
  3. Wat heeft dit tot nu toe opgeleverd?
  4. Zijn er signalen dat in Nijmegen dierenmishandeling tijdens de crisis is toegenomen?
    1. Binnenshuis?
    2. Buitenshuis?
  5. Kan het College ons voorzien van vergelijkende cijfers betreffende dierenmishandeling voor respectievelijk tijdens de coronacrisis?Zo nee, waarom niet?
  6. Is het College bereid (bekende gevallen van) dierenmishandeling in Nijmegen centraal te gaan registreren om zicht te krijgen op (de omvang en oorzaken van) de (achterliggende) problematiek?
    Zo nee, waarom niet?
  7. Is het College het met ons eens dat dat er meer en betere verbindingen moeten komen tussen beleid gericht op huiselijk geweld enerzijds en beleid dat zich richt op dierenmishandeling anderzijds?
    Zo nee, waarom niet?
  8. Is het College het met ons eens dat integraal beleid op het gebied van huiselijk geweld in relatie tot dierenmishandeling veel voordelen oplevert, zoals kruisverbanden tussen diverse disciplines (als politie, jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, (vrouwen)opvang, dierenartsen, artsen, dierenbeschermers, Veilig Thuis, justitie, enz.)? Zo nee, waarom niet?
  9. Is het College bereid integraal beleid op het gebied van huiselijk geweld in relatie tot dierenmishandeling op te stellen? Zo nee, waarom niet?
  10. Is het College het met ons eens dat samenwerking tussen verschillende professionals op het gebied van huiselijk geweld en dierenwelzijn betere preventie en vroegsignalering oplevert van geweldsituaties tegen mens en dier, waardoor erger kan worden voorkomen?
    Zo nee, waarom niet?
  11. Is het College bereid een samenwerking te onderzoeken met de Nijmeegse dierenartsen waarbij vermoedens van dierenmishandeling leiden tot opvolging vanuit de gemeente, om achterliggende (oorzaken van) problemen te identificeren en aan te pakken?
    Zo nee, waarom niet?
  12. Is het College bereid samenwerking te bewerkstelligen tussen hulpverleners en dierenartsen bij huishoudens met dieren waarover meldingen zijn van huiselijk geweld?
    Zo nee, waarom niet?
  13. Is het College bereid meer aandacht te besteden aan het voorkomen van dierenmishandeling en aan de link tussen mishandeling van dieren en mensen, o.a. in haar communicatie?
    Zo nee, waarom niet?

De fractie van de Partij voor de Dieren ziet met belangstelling uw antwoorden tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Eline Lauret
Partij voor de Dieren Nijmegen

[1] https://nos.nl/collectie/13841/artikel/2329645-wereldwijde-toename-huiselijk-geweld-door-coronavirus

[2] https://www.gelderlander.nl/binnenland/meer-dierenbeulerij-in-coronatijd-soms-is-het-een-ravage-qua-botbreuken~af4b4528/

[3] https://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal/110046-dierenmishandeling-als-indicatie-voor-huiselijk-geweld.html

[4] https://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/34054/Ottema%200241180.pdf?sequence=1

[5] https://www.licg.nl/dierenmishandeling/

Indiendatum: 20 mei 2020
Antwoorddatum: 9 jun. 2020

Geachte mevrouw Lauret,

Hierbij een reactie op de vragen die u stelde in uw brief van 18 mei 2020.

Vraag 1:
Weet het College of in Nijmegen huiselijk geweld tijdens de coronacrisis is toegenomen? Zo nee, waarom weet het College dat niet?

We hebben geen berichten ontvangen die duiden op een toename van huiselijk geweld tijdens de coronacrisis. Specifieke navraag bij verschillende, lokale partners leert dat zij daadwerkelijk geen toename in het aantal meldingen van huiselijk geweld constateren.

Vraag 2:
Volgens een eerdere toezegging van wethouder Visser zouden wijkteams bij huiselijk geweld ook specifiek op de mishandeling van in het huishouden aanwezige dieren gaan letten. Hoe wordt dit inmiddels uitgevoerd?

In het programma van eisen voor de offerteaanvraag Brede Basisteams worden ook dieren genoemd als onderdeel van het systeem. Daarnaast wordt benoemd dat er vanuit de Brede Basisteams aandacht voor het welzijn van (huis)dieren is.

Vraag 3:
Wat heeft dit tot nu toe opgeleverd?

Het mogelijke effect hiervan wordt verwacht op het moment dat de Brede Basisteams van start gaan.

Vraag 4:
Zijn er signalen dat in Nijmegen dierenmishandeling tijdens de crisis is toegenomen?

Wij hebben geen berichten ontvangen van onze partners in de regio dat er sprake is van een toename van dierenmishandeling. Navraag bij onder meer de DAN en de Mére leert dat zij inderdaad geen toename signaleren. Dierenopvang de Mére meldt zelfs dat zij het rustiger hebben dan normaal, ook met noodopvang. Politie Gelderland-Zuid meldt desgevraagd dat er geen toename van meldingen van dierenmishandeling of huiselijk geweld met dieren is.

Vraag 5:
Kan het College ons voorzien van vergelijkende cijfers betreffende dierenmishandeling voor respectievelijk tijdens de coronacrisis? Zo nee, waarom niet?

Als er vermoedens van dierenmishandeling zijn doen de lokale partijen melding bij 144, die de melding doorzet naar de dierenpolitie. De registratie van dierenmishandeling is geen gemeentelijke taak. Onder meer vanwege privacywetgeving krijgt de gemeenten geen inzage in, of bericht van 144- meldingen. Er worden ook geen cijfers hieromtrent bijgehouden door de lokale partners.

Vraag 6:
Is het College bereid (bekende gevallen van) dierenmishandeling in Nijmegen centraal te gaan registreren om zicht te krijgen op (de omvang en oorzaken van) de (achterliggende) problematiek? Zo nee, waarom niet?

Dit is geen gemeentelijke taak. De wettelijke verantwoordelijkheid voor het opsporen en opvolgen van meldingen van dierenmishandeling ligt bij de politie en de LID (landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming). Ook de registratie van meldingen ligt bij deze partijen is geen gemeentelijke taak. Op grond van de AVG-wetgeving is centrale registratie door de gemeente niet toegestaan. Deze taak ligt als gezegd bij de politie en die mogen deze cijfers om dezelfde reden niet zonder dringende reden met de gemeente delen.

Vraag 7:
Is het College het met ons eens dat dat er meer en betere verbindingen moeten komen tussen beleid gericht op huiselijk geweld enerzijds en beleid dat zich richt op dierenmishandeling anderzijds? Zo nee, waarom niet?

Conform de eerdere toezegging wordt in het programma van eisen voor de nieuwe Brede Basisteams aandacht besteed aan systeemgericht werken. Dieren maken daar ook deel van uit.

Vraag 8:
Is het College het met ons eens dat integraal beleid op het gebied van huiselijk geweld in relatie tot dierenmishandeling veel voordelen oplevert, zoals kruisverbanden tussen diverse disciplines (als politie, jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, (vrouwen)opvang, dierenartsen, artsen, dierenbeschermers, Veilig Thuis, justitie, enz.)? Zo nee, waarom niet?

Veel van de genoemde instanties werken al samen bij de aanpak van huiselijk geweld alsmede op andere onderwerpen, al dan niet samen met de gemeente. Waar mogelijk stimuleren we deze samenwerking, waarbij we rekening houden met ieders wettelijke taken en verantwoordelijkheid. Aanvullend beleid achten we niet nodig.

Vraag 9:
Is het College bereid integraal beleid op het gebied van huiselijk geweld in relatie tot dierenmishandeling op te stellen? Zo nee, waarom niet?

Met het expliciet benoemen van dierenwelzijn in het programma van eisen wordt de link tussen hulpverlening in het algemeen en huiselijk geweld in het bijzonder met dierenmishandeling reeds gelegd.

Vraag 10:
Is het College het met ons eens dat samenwerking tussen verschillende professionals op het gebied van huiselijk geweld en dierenwelzijn betere preventie en vroegsignalering oplevert van geweldsituaties tegen mens en dier, waardoor erger kan worden voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Het college ziet ook de voordelen van samenwerking. Er bestaat op dit gebied reeds samenwerking. We worden op de hoogte gebracht in het geval van bijvoorbeeld noodopnamen, door de GGD, de politie, regieteams en diverse zorgaanbieders. Er zijn verschillende achterliggende redenen voor de noodopnamen, bijvoorbeeld dat een persoon vanwege ziekte niet meer voor een dier kan zorgen of er is sprake van mishandeling of verwaarlozing van het huisdier. Bij aantoonbare gevallen van dierenmishandeling tekent de burgemeester een eigendomsoverdracht van de eigenaar op de Mère, die vervolgens het huisdier kan herplaatsen.

Vraag 11:
Is het College bereid een samenwerking te onderzoeken met de Nijmeegse dierenartsen waarbij vermoedens van dierenmishandeling leiden tot opvolging vanuit de gemeente, om achterliggende (oorzaken van) problemen te identificeren en aan te pakken? Zo nee, waarom niet?

Dierenartsen doen melding bij 144 bij vermoedens van dierenmishandeling maar mogen, op grond van AVG-wetgeving, deze meldingen niet zonder meer delen met de gemeente. Als dierenartsen vermoedens van huiselijk geweld hebben, dan is het hun taak om dit te melden bij Veilig Thuis.

Vraag 12:
Is het College bereid samenwerking te bewerkstelligen tussen hulpverleners en dierenartsen bij huishoudens met dieren waarover meldingen zijn van huiselijk geweld? Zo nee, waarom niet?

Nee, dat achten we niet onze taak. Signalen van (vermoedens van) dierenmishandeling kunnen door dierenartsen bij meldpunt 144 gemeld worden. Vermoedens van huiselijk geweld kunnen worden gemeld bij Veilig Thuis. Hulpverleners kunnen op hun beurt die meldingen ook doen en daarnaast de burgemeester verzoeken een eigendomsoverdracht te laten tekenen. Directe samenwerking tussen dierenartsen en hulpverleners voegt niet direct iets toe en is daarnaast lastig in het kader van AVG-wetgeving.

Vraag 13:
Is het College bereid meer aandacht te besteden aan het voorkomen van dierenmishandeling en aan de link tussen mishandeling van dieren en mensen, o.a. in haar communicatie? Zo nee, waarom niet?

De gemeente doet momenteel wat het kan en gerechtigd is te doen om dierenmishandeling te voorkomen. Het verbeteren van de communicatie over dierenwelzijn is één van de mogelijke onderwerpen die we in he kader van het opstellen van de Uitvoeringsagenda dierenwelzijn nader met onze partners willen bespreken. Uiteraard zal daar dan ook aandacht voor (het signaleren van) dierenmishandeling zijn.

Hoogachtend,
Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen

Interessant voor jou

Biologische bestrijdingsmiddelen als Xentari voor eikenprocessierups niet logisch

Lees verder

Vliegend hert: wie niet weg vliegt wordt geplet

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer