Evene­menten en natuur­wet­geving

Indiendatum: 17 apr. 2024
Antwoorddatum: 28 mei 2024

Op 23 april 2024 heeft u schriftelijke vragen gesteld over hoe het college omgaat met evenementen in relatie tot natuurwetgeving. Hieronder vindt u de beantwoording.

Te beschermen belangen waar de evenementenvergunning het oog op heeft

Vraag 1

De Nijmeegse APV geeft spelregels over het aanvragen van een vergunning voor een evenement. Dit staat onder artikel 2:24a Evenementenvergunning en verder. In artikel 2.24a lid 4 staan een drietal thema’s op basis waarvan een vergunning voor een evenement geweigerd kan worden, te weten: verkeersveiligheid, woon- en leefklimaat en de openbare orde en veiligheid. In artikel 2.24a lid 6 is bepaald dat de burgemeester kan besluiten een klein evenement te verbieden, als er aanleiding is te vermoeden dat daardoor de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid, de verkeersveiligheid, het woon- en leefklimaat of het milieu in gevaar komt.

a) Is het college het met ons eens dat alle beoordelingscriteria voor grote evenementen, dus ook de volksgezondheid en het milieu, beoordeeld moeten worden bij ieder evenement en niet alleen bij een klein evenement? Zo nee, waarom niet?

Ja dat is ook het geval, nu naast de in artikel 2.24a lid 4 genoemde belangen ook de weigeringsgronden van artikel 1.8, waaronder milieu, van toepassing zijn op evenementenvergunningen. Artikel 2.24a lid 6 geldt voor meldingsplichtige evenementen die geen vergunning behoeven, maar dus wel verboden kunnen worden. 

Is het college het met ons eens dat een evenementenvergunning dus niet alleen een toetsingskader vormt voor belangen die raken aan het thema veiligheid, maar ook aan andere zaken die raken aan de belangen van omwonenden, natuur en dieren? Zo nee, waarom niet?

De belangen van de omwonenden worden meegewogen en verder wordt er getoetst aan de weigeringsgronden die bepaald zijn in de APV. Daarbij moet echter worden opgemerkt dat op grond van jurisprudentie de weigeringsgrond ‘milieu’ in dit kader niet omvat de bescherming van natuur of diersoorten. Met de bescherming van het milieu wordt volgens de rechter bedoeld de bescherming van het woon- en leefklimaat als onderdeel van de openbare orde en is daarmee meer overlastgericht. Daarbij is ook van belang dat hoofdstuk 2 van de APV met name ziet op openbare orde, terwijl milieu en natuurschoon geregeld is in hoofdstuk 4 van de APV.

b) Is het college het met ons eens dat de belangen die geraakt kunnen worden door het plaatsvinden van een evenement ook raken aan de bescherming van rechten van andere belanghebbenden, zoals bewoners of natuurliefhebbers of bezoekers van de natuurgebieden waar het evenement plaatsvindt? Zo nee, waarom niet?

Ja, voor zover die belangen vallen binnen de genoemde weigeringsgronden. Regels die vastgesteld zijn in hogere wetgeving worden niet nogmaals meegewogen bij de beoordeling van de evenementenvergunning. Daarnaast is de belasting van een evenement kortstondig en heeft daarmee een kortdurende impact.

c) Is het college het met ons eens dat juist die belangen ook moeten worden afgewogen in de belangenafweging voor een zorgvuldig besluit over de vergunningverlening? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kan het college ons laten zien waar dit uit blijkt?

Nee, want het is geen weigeringsgrond, maar in de locatieprofielen, wordt de organisator gewezen op zijn verantwoordelijkheid met betrekking tot de naleving van de relevante natuurwetgeving. Evenementen zijn kortstondig en hebben een beperkte impact op de natuur.

Kan het college aangeven welke spelregels aan de organisator worden meegegeven voor de proactieve communicatie met de omgeving/omwonenden over de vergunningaanvraag en de verleende vergunning en waar die zijn terug te vinden?

Organisatoren zijn verplicht hun omgeving tijdig te informeren over een aankomend evenement. Hier wordt in de vergunningverleningsprocedure ook op gecontroleerd. Dit is terug te vinden op onze website, onder ‘meesturen bij aanvraag’: https://www.nijmegen.nl/dienst...aanvragen/ en in de aanvraagmodule voor een evenementenvergunning.

d) Is het college het met ons eens dat de wetgeving en verantwoordelijkheden rond het organiseren van de Koningsdagfeesten op Veur Lent onvoldoende zijn gecommuniceerd aan de organisator? Zo nee, waarom niet? 

Nee, wij communiceren en verwijzen altijd naar onze locatieprofielen, waarin nadrukkelijk staat omschreven dat de verantwoordelijkheid ligt bij de organisator van een evenement. De locatieprofielen vormen de basis van ons Locatiegebonden Evenementenbeleid (LEB).

e) De vergunningsaanvraag en de vergunningsaanvraagprocedure zijn tot nu toe niet openbaar geweest. Is het college het met ons eens dat er in aanloop naar het evenement onvoldoende is gecommuniceerd met de omwonenden? Zo nee, waarom niet?

Nee, want er wordt aan het begin van het jaar een evenementenkalender vastgesteld welke ook openbaar is. Het overgrote merendeel van de Nijmeegse evenementen hebben zich aangemeld voor deze kalender. Daarnaast krijgen specifiek de bewoners van het Rivierpark een informatiebrief vanuit de gemeente met geplande evenementen, vanwege de complexiteit van het gebied. Daarnaast is, na advies van de gemeente, de organisator proactief in gesprek gegaan met omwonenden door middel van een bewonersavond.

Flora en fauna

Vraag 2

Hoe beoordeelt het college de keuze om de organisator van het Koningsdagevenement alleen te wijzen op de zorgplicht voor flora en fauna, maar niet actief te wijzen op de plicht om een natuuronderzoek te doen en een vergunning aan te vragen voor een Natura2000 activiteit en/of een Flora en Fauna activiteit onder de Omgevingswet?

Het doen van een natuuronderzoek is een middel om helder te krijgen of een evenement/activiteit schade toe kan brengen aan de natuur. Een vergunning is in de meeste gevallen geen verplichting, zolang de natuur geen blijvende schade lijdt, maar het is aan de Provincie om dit te beoordelen. Wij informeren de organisator over zijn verantwoordelijkheden op dit punt.

Vraag 3

Indien het college vindt dat andere instanties, zoals bijvoorbeeld de provincie Gelderland, Rijkswaterstaat of het Rijk, exclusief bevoegd zijn tot handhaving en bescherming van natuurwetgeving, op welke wijze stelt u die instanties dan actief op de hoogte dat er sprake is van een evenement waarvan het nog niet vaststaat dat die de natuurtoets kan doorstaan?

Wij delen jaarlijks de evenementenkalender met de Provincie Gelderland. Verder zijn updates op de kalender te raadplegen via de evenementenkalender op onze website. De provincie is daarvan op de hoogte. Indien de gemeente slechts volstaat met de aanvrager te attenderen op andere bevoegde instanties of onderzoeken die elders ter beoordeling moeten worden voorgelegd, is het college het dan met ons eens dat:

a) Een late vergunningaanvraag ertoe kan leiden dat die instantie onvoldoende tijd heeft voor de beoordeling daarvan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat vindt het college daarvan?

De aanvraag van een evenementenvergunning wordt gedaan bij de gemeente en deze dient uiterlijk 8 weken voor het evenement ingediend te worden. Andere instanties kunnen zelf bepalen wat hun indieningstermijn is, maar dat staat los van de aanvraag van een evenementenvergunning bij de gemeente. De gemeente kan een vergunning ook niet weigeren op basis van regelgeving van andere instanties.

b) Dit raakt aan de staat van het natuurgebied waarvan ook Nijmegenaren gebruik maken anders dan de bezoekers van het evenement. Zo nee, waarom niet?

Nee. De inhoud van het van het bestemmingsplan van de locatie Ossenwaard is in het locatieprofiel vertaald in strengere voorwaarden voor het gebruik. Deze strengere voorwaarden gelden niet voor de locatie Lentse Uiterwaarden aangezien de natuurwaarde hier minder hoog is (Gelders Natuur Netwerk).

c) Dat er een onafgedekt risico bestaat dat de organisator geen natuuronderzoek uitvoert en/of geen omgevingsvergunning aanvraagt bij de bevoegde instantie, waardoor er niet gecontroleerd en gehandhaafd kan worden door de bevoegde instantie en het ook dieren kan schaden die in dat gebied hun habitat hebben? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe is het college van plan dat risico weg te nemen?

Ja dit is een risico, maar dit is aan de bevoegde gezagen zelf om goed te monitoren/controleren. Wij zorgen als gemeente door het delen van de evenementenkalender dat zij op de hoogte kunnen zijn. En daarnaast is het aan iedere partij zelf om te handhaven zoals wij op de evenementenvergunning handhaven.

Vraag 4

Bent u het met ons eens dat de gemeente daarmee niet alleen de kwetsbare natuur binnen onze gemeentegrenzen, maar ook de evenementenorganisator, die de intentie heeft het goed te regelen, te kort doet? Zo nee, waarom niet?

Nee. Wij vinden het belangrijk dat de natuur beschermd wordt. Om die reden wijzen wij organisatoren op hun verantwoordelijkheid.

Vraag 5

Is het college met ons van eens dat:

a) Ook festivalorganisatoren zijn niet gebaat bij een late vergunningverlening, omdat ook zij daardoor pas op het laatste moment weten waar ze aan toe zijn? Zo ja, waarom is er dan niet actief gecommuniceerd met de organisatie Zo nee, hoe geeft het college dan vorm aan de uitvoering van de gemeentelijke zorgplicht voor flora en fauna zoals benoemd in de Omgevingswet?

Nee. Organisatoren zijn er vaak gebaat bij om zo laat mogelijk een vergunning aan te vragen, omdat enkele weken voor het evenement de opzet en opstelling van het evenement nog kan wijzigen. Hoe eerder zij een aanvraag moeten indienen (en dus ook een vergunning krijgen), hoe minder flexibel zij zijn bij het uitwerken van de plannen. Tijdens het adviestraject binnen de gestelde termijnen worden organisatoren op de hoogte gehouden van de voortgang. Zaken die mogelijk kunnen leiden tot annulering van het evenement worden in het voortraject zoveel mogelijk boven tafel gebracht.

b) Een late vergunningverlening helpt ook niet voor goede relaties met betrokkenen en belanghebbenden. Zo nee, waarom niet?

Nee. Het overgrote merendeel van onze evenementen is al bekend voordat er een vergunning wordt aangevraagd (door middel van de evenementenkalender). In de voorgesprekken die wij met organisatoren hebben, wijzen wij op het belang van zo vroeg mogelijk communiceren met andere betrokkenen (zoals omwonenden, bedrijven in de omgeving, grondeigenaren, adviserende diensten en andere bevoegde gezagen).

Vraag 6

Is het college het met ons eens dat het college zélf ook de natuurgebieden en andere natuur binnen de gemeentegrenzen actief moet beschermen tegen de impact van grootschalige evenementen en recreatieve druk, met inachtneming van de gemeentelijke zorgplicht voor natuurbehoud zonder dit zonder meer af te schuiven op bijvoorbeeld provinciale verantwoordelijkheid? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe is het college van plan de bescherming van natuurgebieden en andere natuur beter te waarborgen conform wet- en regelgeving?

Ja. Als gemeente hebben wij een zorgplicht voor ons groen. Provincie Gelderland heeft als bevoegd gezag de taak om de bescherming van natuurgebieden te waarborgen. Die taak gaan wij niet overnemen. Wel willen wij organisatoren helpen door middel van het uitvoeren van een aantal natuurtoetsen flora en fauna, op groene evenementenlocaties in de stad. Dit doen wij vanuit het oogpunt dat wij een gastvrije stad willen zijn voor evenementen en omdat de gemeente veel waarde hecht aan flora en fauna op de  evenementenlocaties.

Vraag 7

Kan het college toelichten hoe de huidige vergunningprocedures en het evenementenbeleid zich verhouden tot de bescherming van Natura 2000-gebieden en het Gelders NatuurNetwerk, specifiek met betrekking tot locaties zoals Ossenwaard en Lentse Uiterwaarden, waar strijdigheden lijken te bestaan tussen evenementenplanning en natuurbeschermingswetgeving en doelen?

De vergunningprocedure van de gemeente gaat niet over bescherming van natuur. Specifiek bij de locaties Ossenwaard en Lentse Uiterwaarden handelen wij in de vergunning niet anders. Wel geven wij in onze vergunning kaders mee voor gebruik van groen in onze openbare ruimte. In onze locatieprofielen wijzen wij op de verantwoordelijkheid van de organisator bij het beschermen van de natuur. Per evenementenlocatie kunnen de kaders verschillen. Bij de evenementenlocatie Ossenwaard betekent dit dat een organisator in bepaalde seizoenen geen evenement mag organiseren. Wanneer de organisator zijn/haar verantwoordelijkheid neemt, dan is er geen sprake van strijdigheid tussen de vergunningen en wetgeving.

Vraag 8

Welke stappen heeft het college genomen of plant het te nemen om alternatieve locaties voor grote evenementen (zoals die rond Koningsdag) te onderzoeken, die mogelijk minder impact hebben op (Europees) beschermde natuurgebieden? Zo niet, waarom niet?

Het kiezen van een evenementenlocatie is aan de organisator zelf. Wij denken mee in het voortraject waar de organisator op een locatie rekening mee dient te houden en dat kan per locatie verschillen. Wanneer wij een evenement niet geschikt vinden, op basis van de kaders die wij omschreven hebben in het locatieprofiel, dan zoeken wij samen met de organisator naar een alternatieve locatie.

Vraag 9

Kan het college aangeven of zij bereid zijn de speciale status van evenementenlocaties in of nabij natuurgebieden nader en concreter te beschrijven qua te beschermen belangen? Zie hiervoor het voorbeeld van de gemeente Amsterdam die gebruik maakt van locatieprofielen. Meer in het bijzonder heeft Amsterdam speciale spelregels opgenomen over de bescherming van Flora en fauna die in het algemeen deel van deze locatieprofielen staan (blz. 6).

Dit doen wij al, gezien het verschil in kaders tussen evenementenlocatie Ossenwaard en evenementenlocatie Lentse Uiterwaarden. Wij hebben op dit moment geen algemene paragraaf die geldig is voor alle locatieprofielen, wij hebben er voor gekozen dit te omschrijven in de locatieprofielen van specifieke locaties. Daarnaast geven wij in onze evenementenvergunning aan organisatoren algemene voorwaarden voor het gebruik van de openbare ruimte mee. Ook hier wijzen wij op de verantwoordelijkheid van de organisator om schade aan gemeentelijke bomen, beplanting, gras en bodem te voorkomen en hoe wij hier als gemeente op toezien (door middel van een groenschouw). Termijnen van aanvraag en vergunningverlening en rechtsbescherming belanghebbenden

Vraag 10

Een aanvraag om een vergunning voor een evenement als bedoeld in het eerste lid moet worden ingediend niet eerder dan 16 weken en uiterlijk 8 weken vóór de datum van het evenement. De burgemeester kan voor bijzondere en/of periodiek terugkerende evenementen van de hiervoor vermelde termijn afwijken (artikel 2:24a Evenementenvergunning, derde lid APV).

a) Klopt ons beeld dat de genoemde 8 weken zijn ingegeven door de vooronderstelling dat er binnen 2 weken een vergunning kan worden verleend en gepubliceerd, zodat belanghebbenden nog 6 weken hebben voor hun mogelijk bezwaarschrift en het indienen van een voorlopige voorziening?

Nee de termijn van 8 weken is bedoeld voor het toetsen van de aanvraag en het ophalen en verwerken van adviezen van diverse partijen. Het is niet reëel om de vergunning op een dusdanig tijdstip te verlenen dat belanghebbenden bezwaar kunnen indienen en dat dit al is afgehandeld voordat het evenement plaatsvindt. Dit duurt immers maanden. De bezwaarperiode is al 6 weken en de afhandelingstermijn 12 weken. Indien een vergunning verleend is, dan kan een belanghebbende via een voorlopige voorzieningprocedure bij de bestuursrechter de vergunning aanvechten en het evenement tegenhouden. Daarmee is rechtsbescherming gegarandeerd. 

b) Is het weleens gebeurd dat een omgevings- en/of evenementenvergunning na het plaatsvinden van het desbetreffende evenement wordt afgegeven? Zo ja, hoe vaak in de periode 1-1-2023 tot en met maart 2024 en wat vindt u daarvan?

Wat betreft omgevingsvergunningen kunnen wij dit niet aangeven, want dit ligt bij de omgevingsdienst, maar in de genoemde periode zijn er geen evenementenvergunningen verleend na het evenement. De publicatie op overheid.nl kan een enkele keer wel na het evenement pas plaatsvinden, omdat het twee werkdagen duurt voordat de vergunning zichtbaar is.

c) Kan het college aangeven hoe vaak er in de periode van 1-1-2023 tot en met maart 2024 een evenementenvergunningaanvraag is ingediend, later dan uiterlijk 8 weken voor het evenement?

Ja het is 34 keer voorgekomen dat een aanvraag later is ingediend dan 8 weken. Maar dit kan dus ook gaan over één dag of enkele dagen.

d) Kan het college aangeven hoe vaak er in de periode van 1-1-2023 tot en met maart 2024 een evenementenvergunning is verleend korter dan één week voor (de opbouw van) het evenement?

Ja er zijn 26 evenementenvergunningen verleend korter dan één week voor de opbouw van het evenement.

e) Hoe kijkt het college in het licht van participatie van onze inwoners naar het feit dat het technisch gezien mogelijk is dat de mogelijkheid tot bezwaar vóórdat het evenement plaatsvindt in het geheel wegvalt of slechts een week tot enkele dagen voor het evenement valt? Wat een afhandeling van bezwaar vóór het evenement zo goed als onmogelijk maakt zonder een gang naar de rechter voor een voorlopige voorziening? En voorts dat het voor de voorzieningenrechter hierdoor moeilijk wordt een zorgvuldig besluit te nemen en rechtsbescherming te bieden? Zie ook deze gerechtelijke uitspraak waarin de rechter overweegt dat: “Niet alleen ontneemt verweerder door deze handelwijze verzoekers de mogelijkheid hun bezwaren goed te onderbouwen, het is voor de voorzieningenrechter nagenoeg onmogelijk om een inhoudelijk voorlopig oordeel te geven over de rechtmatigheid van de bestreden vergunningen. Dit maakt het moeilijk voor verzoekers om rechtsbescherming te zoeken en moeilijk voor de voorzieningenrechter om rechtsbescherming te bieden. Dit rekent de voorzieningenrechter verweerder volledig aan.”

Bij het moment van vergunningverlening is de gemeente op de eerste plaats afhankelijk van het moment dat een aanvraag wordt ingediend door de organisator. Hoe eerder een aanvraag wordt ingediend, hoe eerder een vergunning verleend kan worden. Het is echter niet altijd mogelijk voor organisatoren om heel vroegtijdig een aanvraag in te dienen. Ook zij moeten met veel factoren rekening houden. De gemeente probeert zo snel mogelijk vergunning- aanvragen te beoordelen, maar het proces moet ook zorgvuldig gebeuren, gelet op de belangen die hierbij op het spel staan, waaronder de veiligheid van bezoekers. In de praktijk wordt altijd voorafgaand aan het evenement beslist over een aanvraag. De wet eist niet dat een evenementenvergunning (of een andere vergunning) onherroepelijk moet zijn voordat deze gebruikt wordt. Dit zou in de praktijk ook zeer nadelige gevolgen hebben voor een vergunning verkrijger, nu de termijn om een bezwaar in te dienen zes weken is en vervolgens nog eens minstens 6 tot 12 weken voor een afhandeling van dat bezwaar. De wetgever heeft daarvoor expliciet de mogelijkheid om een voorlopige voorziening te vragen aan de bestuursrechter gecreëerd. De uitspraak waarnaar u verwijst betrof een bijzondere casus waarin omwonenden al meerdere procedures hadden gevoerd met betrekking tot evenementen op een locatie, waardoor die gemeente op de hoogte was van de bezwaren die omwonenden hadden, maar daar desondanks kennelijk geen rekening mee had gehouden. Dat leidde tot de specifieke overweging van de voorzieningenrechter.

f) Kan het zo zijn dat een omgevingsvergunning vlak voor een evenement nog niet afgegeven is omdat bepaalde informatie over bijv. natuuronderzoeken ontbreekt of onvolledig is, en dan door de gemeente toch een vergunning voor het evenement wordt afgegeven? Zo ja, bent u het met ons eens dat dit zeer onwenselijk is?

Ja dit is mogelijk. Beide vergunningen staan los van elkaar en worden door 2 verschillende instanties verleend.

g) Is het college bereid in de evenementenbeschikking het voorschrift op te nemen dat de organisator de belanghebbenden moet informeren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is het college bereid daar voortaan op te controleren? Zo nee waarom niet?

Ja dit is al het geval. In de algemene voorschriften voor een evenementenvergunning staat al opgenomen dat de belanghebbenden geïnformeerd moeten worden.

h) Is het college bereid in de evenementenvergunning het voorschrift op te nemen dat voor het verkrijgen van een evenementenvergunning een (onherroepelijk) verleende omgevingsvergunning voorwaarde is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is het college bereid voortaan pas een evenementenvergunning te verlenen als de omgevingsvergunning (onherroepelijk) verleend is?

Nee, een voorschrift mag enkel aan een vergunning worden verbonden binnen het doel dat de vergunning dient. Het in een voorschrift eisen dat andere vergunningen verleend zijn, is in strijd met dat bestuursrechtelijke uitgangspunt. Die andere vergunning dient immers andere doelen dan de evenementenvergunning. Het is aan het bestuursorgaan dat de ‘omgevingsvergunning’ moet verlenen om te handhaven als er wordt gehandeld in strijd met de regels. Dit alles neemt niet weg dat in de voorbereiding van een evenementenvergunningen en in de contacten met een aanvrager deze zoveel mogelijk wordt gewezen op andere toepasselijke wettelijke regels. En de gemeente is gebonden aan wettelijke termijnen. Het is daarom niet mogelijk om andere vergunningverlening af te wachten.

Hoogachtend,

Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen